1. Putin họa vô đơn chí: Nhóm bán quân sự Nga đưa ra tối hậu thư cho Putin
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Russian Neo-Nazi Paramilitary Group Issues Putin an Ultimatum: ISW”, nghĩa là “Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh Hoa Kỳ cho biết nhóm bán quân sự Tân Quốc xã Nga đưa ra tối hậu thư cho Putin.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh
Rusich, một tổ chức bán quân sự theo chủ nghĩa Tân Quốc xã được cho là đã chiến đấu bên cạnh quân đội Nga ở Ukraine, đã đưa ra tối hậu thư cho Tổng thống Nga Vladimir Putin sau khi lãnh đạo Yan Igorevich Petrovsky của tổ chức này bị bắt ở Phần Lan vào đầu tuần này, theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, trong bài đánh giá thứ bảy.
MTV3 của Phần Lan đưa tin hôm thứ Sáu rằng chính quyền Phần Lan đã bắt giữ Petrovsky “theo yêu cầu” của Ukraine, quốc gia cũng yêu cầu dẫn độ anh ta liên quan đến cáo buộc khủng bố. Petrovsky đã bị Liên minh Âu Châu và Hoa Kỳ trừng phạt. Bộ Tài chính Hoa Kỳ, nơi đã trừng phạt ông vào tháng 9 năm 2022, mô tả ông là “huấn luyện viên quân sự hàng đầu” của Rusich. Các biện pháp trừng phạt được đưa ra trong bối cảnh Nga xâm lược Ukraine mà Putin đã phát động vào tháng 2 năm 2022, làm dấy lên sự lên án toàn cầu về cuộc xâm lược vô cớ và bị cáo buộc vi phạm nhân quyền.
Vụ bắt giữ Petrovsky diễn ra sau khi Phần Lan gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, gọi tắt là NATO, một liên minh quân sự giữa Mỹ, Canada và Âu Châu, vào tháng Tư. Động thái này đã củng cố mối quan hệ giữa Phần Lan và phần còn lại của lục địa trong bối cảnh lo ngại rằng Nga có thể tìm cách gây ảnh hưởng lớn hơn đối với các nước láng giềng Âu Châu.
Rusich, mà Reuters lưu ý, được thành lập với tư cách là một “đơn vị phát xít mới”, bắt đầu chiến đấu bên cạnh các lực lượng ủy nhiệm được Nga hậu thuẫn ở vùng Donbas của Ukraine từ năm 2014 và đã đóng một vai trò trong cuộc xâm lược Ukraine.
Tuy nhiên, tổ chức này được cho là đã đe dọa sẽ rút khỏi Ukraine nếu chính phủ Nga không thể bảo đảm việc trả tự do cho Petrovsky, theo ISW, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Hoa Kỳ.
“Một đơn vị bán quân sự không chính quy cực hữu của Nga, đã thông báo vào ngày 25 tháng 8 rằng nhóm này sẽ từ chối thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu ở Ukraine cho đến khi chính phủ Nga bảo đảm việc thả chỉ huy và thành viên sáng lập Rusich Yan Petrovsky, người hiện đang bị Phần Lan giam giữ”, đánh giá của ISW cho biết.
Tổ chức này cáo buộc Nga không đáp ứng nghĩa vụ bảo vệ người Nga ở nước ngoài, đồng thời đặt câu hỏi tại sao họ “nên bảo vệ Nga nếu chính phủ Nga không bảo vệ người Nga”, theo đánh giá của tổ chức nghiên cứu này.
Rusich cũng được cho là có quan hệ với Tập đoàn Wagner, một nhóm bán quân sự khác đã chiến đấu bên cạnh Nga ở Ukraine, nhưng đang rơi vào tình trạng hỗn loạn sau khi thủ lĩnh Yevgeny Prigozhin của nhóm này thiệt mạng trong một vụ tai nạn máy bay vào tuần trước. Vào tháng 6, Wagner đã phát động một cuộc binh biến thất bại chống lại giới lãnh đạo quân sự của Mạc Tư Khoa do tính chất trì trệ của cuộc xâm lược, khiến mối quan hệ giữa Putin và Prigozhin trở nên căng thẳng.
John E. Herbst, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine và giám đốc cao cấp của Trung tâm Á-Âu của Hội đồng Đại Tây Dương, nói với Newsweek hôm Chúa Nhật rằng tối hậu thư của Rusich là “một thách thức khác đối với quyền lực của ông ta” sau nỗ lực nổi dậy của Wagner và “chứng tỏ sự thiếu kiểm soát hoàn toàn của Điện Cẩm Linh về chính trị và chính sách của chính mình.”
Ông nói: “Điều đó có nghĩa là vấn đề Prigozhin vẫn chưa chết ngay cả khi anh ta đã chết. Nếu Putin thậm chí cố gắng làm điều này, ông ấy sẽ phải chịu áp lực của một tổ chức không có cấp bậc chính thức và không nhất thiết phải mạnh đến thế.”
Herbst cho biết vẫn chưa biết Putin sẽ phản ứng thế nào. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng có thể sẽ có một mức độ thận trọng nhất định khi giải quyết vấn đề này.
“Chúng ta đã thấy Putin đối phó với cuộc binh biến của Prigozhin, đầu tiên gọi hành động của Prigozhin là phản bội, và sau đó cùng ngày đã đạt được thỏa thuận với anh ta. Vì vậy, chúng tôi chưa thấy chính xác về lòng dũng cảm của nhà lãnh đạo Nga,” Herbst nói.
Trong khi đó, ISW đưa tin rằng việc Rusich từ bỏ Ukraine có thể để lại một điểm quan trọng dễ bị tổn thương trên tiền tuyến của Nga ở quốc gia Đông Âu này vì Nga đang phải vất vả đẩy lùi một cuộc phản công do Kyiv phát động hồi đầu mùa hè.
ISW đánh giá: “Tập đoàn Rusich chỉ ra rằng họ có khả năng hoạt động trên tuyến Robotyne-Verbove ở phía tây tỉnh Zaporizhia, một khu vực quan trọng của tiền tuyến nơi bộ chỉ huy quân sự Nga có thể không đủ khả năng trước các đơn vị Nga hăm he nổi dậy và từ chối thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu”
Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Nga để yêu cầu bình luận qua email.
2. 'Cái chết của Prigozhin mang lại lợi ích cho tất cả mọi người ngoại trừ Putin'
Tờ The Guardian cho biết như sau: Trong một bộ phim tài liệu năm 2018, Vladimir Putin trả lời ngay lập tức khi được hỏi liệu có điều gì ông không thể tha thứ hay không. “Phản bội” ông ta nói không chút do dự.
Trưởng nhóm lính đánh thuê Wagner, Yevgeny Prigozhin, người có thể đã bị giết trong một vụ ám sát vào tuần trước trên chiếc máy bay riêng Embraer của mình, cũng có niềm tin tương tự. Một trong những chiến thuật của các chiến binh của ông để trừng phạt những kẻ đào ngũ là dán đầu họ vào một khối bê tông và sau đó dùng búa tạ đập chết họ. Chiếc búa đã trở thành biểu tượng của họ.
Trong nhiều năm, Prigozhin đã thực hiện công việc bẩn thỉu của Điện Cẩm Linh và tìm cách mở rộng ảnh hưởng của Nga cũng như gieo rắc mối bất hòa giữa các đối phương của nước này trên toàn cầu. Putin đã dành nhiều lời khen ngợi cho Prigozhin sau khi ông qua đời, gọi ông là “doanh nhân tài năng”, người đã có “đóng góp đáng kể” cho cuộc chiến chống Ukraine.
Nhưng di sản của Prigozhin ở Nga sẽ phụ thuộc vào việc liệu cựu đồng minh của Putin có mang dấu vết của kẻ phản bội hay không, một từ mà Putin đã sử dụng trong cuộc nổi dậy ở Wagner vào tháng 6 và những người khác đã ám chỉ vào tuần trước khi những bài điếu văn đầu tiên đổ về.
Prigozhin nói rằng cuộc binh biến vũ trang của ông nhằm mục đích cứu Putin khỏi Bộ Quốc Phòng Nga, khỏi những người mà ông cho rằng đang che giấu sự thật về cuộc xung đột và biển thủ tiền từ nỗ lực chiến tranh. Nhưng Prigozhin rõ ràng cũng đã vượt quá giới hạn, tố cáo hành động xâm lược Ukraine của chính Putin, nói trên mạng xã hội rằng “cuộc chiến không nhằm mục đích phi quân sự hóa hay phi Quốc Xã hóa Ukraine. Điều đó chỉ là cần thiết để bộ trưởng quốc phòng Sergei Shoigu nhận được thêm một ngôi sao.”
Alexander Baunov, một thành viên cấp cao tại trung tâm Eurasia của Carnegie Russia, đã viết trên tờ Wall Street Journal vào tuần trước rằng kể từ thời điểm cuộc nổi dậy của Prigozhin bị gọi là tội phản quốc, ông ấy đã là một người rất được chú ý.
Một nguồn tin thân cận với Bộ Quốc phòng cho biết, việc Prigozhin tiếp tục sống sót có thể gây ra mối nguy hiểm lớn hơn cho Điện Cẩm Linh. Người này nói: “Họ đã loại bỏ thủ lĩnh của một quân đội hoặc phe đối lập có vũ trang tiềm năng trong tương lai”, đồng thời nói thêm rằng điều đó sẽ củng cố niềm tin trong quân đội.
Một số người thân cận nhất của Putin đã đưa ra những đánh giá mơ hồ có chủ ý về di sản của ông.
Alexei Dyumin, cựu vệ sĩ của Putin và hiện là thống đốc khu vực, đã gọi Prigozhin là “người yêu nước thực sự”.
Ông nói: “Chúng tôi thương tiếc tất cả những người đã chết trong thảm họa, tất cả các chiến binh của Wagner, những người đã chết trong chiến tranh”. “Người ta có thể tha thứ cho lỗi lầm và thậm chí cả sự hèn nhát, nhưng không bao giờ phản bội. Họ không phải là kẻ phản bội.”
Andrei Soldatov, một nhà báo và chuyên gia về cơ quan an ninh Nga, cho biết: “Tôi không tin tất cả những ngôn từ về sự báo thù và phản quốc liên quan đến Prigozhin”. Ông nói thêm: “Nếu bạn xem xét toàn bộ tình huống một cách cẩn thận hơn, Prigozhin không phản bội Putin, ông ấy không phải là kẻ phản bội thực sự vì ông ấy không theo phe Ukraine và NATO. Anh ta không phải là kẻ phản bội thực sự, anh ta chỉ là một vấn đề chính trị.”
Vấn đề đó đã kết thúc khi máy bay của Prigozhin rơi xuống trái đất hôm thứ Tư, kết thúc một giai đoạn phức tạp trong vài tháng qua khi anh ta nỗ lực củng cố các hoạt động của mình ở Phi Châu, ngay cả khi các phái đoàn của Bộ Quốc phòng đổ xô đi tiếp đón các khách hàng cũ của anh ta. Có vẻ như anh ta có thể thách thức Putin và sống sót để kể lại câu chuyện.
Soldatov nói: “Tôi nghĩ Prigozhin và Putin có thể đã đạt được một thỏa thuận mới và Prigozhin có thể tồn tại được một thời gian vì ông ấy đã tìm thấy một số lợi ích mới cho Putin. Nhưng mọi sự đã kết thúc thật bất ngờ.”
3. Putin tìm dê tế thần trước những đe dọa của quân Wagner
Hai ký giả Aliki Kraterou và Will Stewart của tờ The Sun có trụ sở ở Luân Đôn có bài tường trình nhan đề “PUTIN'S SCAPEGOAT? Engineer behind mystery ‘repairs’ to Prigozhin jet is under interrogation after Putin denies brazen ‘bomb’ assassination “, nghĩa là “Dê tế thần của Putin? Kỹ sư đứng đằng sau việc 'sửa chữa' bí ẩn máy bay phản lực Prigozhin đang bị thẩm vấn sau khi Putin phủ nhận vụ ám sát trắng trợn bằng 'quả bom'“. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Một kỹ sư tiến hành sửa chữa vào phút chót cho chiếc máy bay gặp nạn của Yevgeny Prigozhin được cho là đang bị chính quyền Nga thẩm vấn.
Một vụ nổ bị nghi ngờ đã khiến chiếc Embraer Legacy 600 của lãnh chúa này lao xuống đất trong bối cảnh có đồn đoán rằng Vladimir Putin đứng sau vụ tấn công trả thù - là điều mà Điện Cẩm Linh đã phủ nhận là “hoàn toàn dối trá”.
Đúng hai tháng sau cuộc đảo chính thất bại của ông chủ Wagner, chiếc máy bay riêng của ông đã bị nổ tung ở độ cao 28.000 ft trên bầu trời, giết chết tất cả 10 người trên máy bay.
Sau vụ tai nạn, kỹ sư Sergey Kitrish, 41 tuổi, đã bị Mạc Tư Khoa thẩm vấn, kênh Telegram VChK-OGPU có liên kết với các cơ quan an ninh Nga, đưa tin.
“Anh ta liên tục làm việc với máy bay của Prigozhin và chính anh ta là người thực hiện những sửa chữa cuối cùng để thay thế phanh bánh đáp và bộ làm mát turbo.”
Đầu tuần này, có thông tin tiết lộ rằng một trong những tiếp viên hàng không của Prigozhin đã phàn nàn về việc chờ đợi những sửa chữa bí ẩn không giải thích được đối với chiếc máy bay trước khi nó bị rơi.
Các chi tiết mới về việc sửa chữa đã xuất hiện bao gồm một tủ lạnh turbo “không rõ nguồn gốc” được lắp trên máy bay vào phút cuối cùng.
Các nhà điều tra tin rằng một quả bom có thể đã được giấu trong thùng rượu trong quá trình sửa chữa vào phút cuối.
“Ngay sau vụ nổ, Kitrash được cơ quan đặc biệt Nga chăm sóc và đưa đến địa điểm máy bay rơi.”
Anh ta đã được hỏi bởi nhà điều tra hàng đầu về các tai nạn máy bay, là Đại tá Ivan Sibul.
“Anh ta đã bị thẩm vấn và giờ số phận của Kitrash đang được quyết định. Họ vẫn chưa cho anh về nhà.”
“Hiện chưa rõ số phận của 2 kỹ sư nữa tham gia lắp đặt thiết bị”.
Các kỹ sư khác được nêu tên là Artur Michenkov và Aleksey Anshukov.
Cùng lúc đó, khuôn mặt của một người phụ nữ xuất hiện trên chiếc máy bay đang đậu ở phi trường Sheremetyevo ở Mạc Tư Khoa vài giờ trước chuyến bay bi thảm cuối cùng.
Giám đốc điều hành kinh doanh Alexandra Yulina, 37 tuổi, đã kiểm tra Embraer Legacy 600 trong bối cảnh có những cáo buộc về vi phạm an ninh để cho phép cô lên máy bay.
Bà là ông chủ của hãng hàng không VIP Rusjet và được cho là đang tìm cách mua chiếc máy bay này.
Đoạn phim được quay trong quá trình cô kiểm tra máy bay, khoảng 8 giờ trước khi nó bị rơi.
Cô ấy đã ghi danh sai với tư cách là một hành khách và được phép qua cửa an ninh vào máy bay chỉ vài giờ trước khi nó cất cánh và gặp nạn, báo cáo cho biết.
Hộp đen của máy bay đã được tìm thấy tại hiện trường vụ tai nạn ở vùng Tver và đang được kiểm tra.
Các xét nghiệm DNA được tiến hành trên thi thể cháy đen của 10 người sống sót và kết quả cho thấy họ là 10 người có tên trong danh sách chuyến bay.
Ủy ban Điều tra Nga cho biết: “Cuộc điều tra sẽ kiểm tra cẩn thận tất cả các phiên bản có thể xảy ra liên quan đến những gì đã xảy ra”.
Cái chết của Prigozhin đã khiến giới tinh hoa Nga choáng váng, trong bối cảnh lo ngại Putin có thể ra lệnh ám sát bất kỳ ai chống lại ông ta.
Prigozhin đã lãnh đạo một cuộc đảo chính vào tháng 6 chống lại nhà độc tài, chỉ trích nỗ lực của các chỉ huy chiến tranh hàng đầu của ông ta.
Người quản lý máy bay của Prigozhin - một phụ nữ giấu tên - nói với VChK-OGPU khẳng định cô đã đi cùng Yulina và giám đốc kỹ thuật của Rusjet, Sergey Klokotov khi họ đến thăm máy bay.
Có thông tin cho rằng họ đang tìm cách mua nó với giá 4,29 triệu bảng Anh.
“Tôi thực sự đã đi cùng họ, tôi bám sát gót họ”, cô nói và nhấn mạnh rằng chiếc máy bay này được bảo đảm an ninh nghiêm ngặt.
“Tôi có thể nói chắc chắn rằng họ không để lại bất cứ thứ gì trong cabin, không có gì cả.”
Nhưng cô thừa nhận đã có trục trặc kỹ thuật và cần phải sửa chữa trước khi chuyến bay bị hoãn hơn một ngày.
Cô cho biết: “Ngoài bộ làm mát turbo, thắng ở khung sau cũng được thay đổi.”
Một máy làm mát turbo được nhập khẩu từ Mỹ để trốn lệnh trừng phạt nhưng đã bị hư hỏng khi rơi xuống sàn nhà kho.
Cô cho biết một bộ phận thay thế không rõ nguồn gốc đã được gắn vào máy bay trước hành trình cuối cùng của nó.
4. Zelenskiy của Ukraine nói tháng 9 sẽ là tháng bận rộn cho ngoại giao
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy hôm Chúa Nhật cho biết đất nước của ông đang chuẩn bị cho một tháng 9 “hiệu quả”, khi một số sự kiện quốc tế chuẩn bị diễn ra và Ukraine đang “mong đợi các quyết định” về các gói quốc phòng.
“Chúng tôi đang chuẩn bị cho Ukraine tham gia vào các sự kiện quốc tế, bao gồm cả Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc. Hội nghị thượng đỉnh Đệ nhất phu nhân ở Kyiv tiếp theo là một cách để xây dựng quyền lực mềm của Ukraine. An ninh lương thực toàn cầu là ưu tiên hàng đầu”, ông Zelenskiy nói như trên.
“Thế giới tự do cần nhiều sức mạnh hơn để tự bảo vệ mình. Cùng nhau, chúng ta có tiềm năng này và chúng ta sẽ chứng minh điều đó”, Zelenskiy nói thêm. “Vào tháng 9, sẽ còn có sự đoàn kết hơn nữa.”
5. Một tàu chở hàng dân sự thứ hai đã rời cảng Odesa
Bộ tái thiết Ukraine xác nhận một tàu chở hàng dân sự thứ hai đã rời cảng Odesa ở phía nam, bất chấp cảnh báo từ Nga rằng các tàu sử dụng cảng Hắc Hải của Ukraine có thể bị coi là mục tiêu.
Bộ này cho biết: “Tàu chở hàng mang cờ Liberia Primus của một nhà khai thác Singapore đã rời cảng Odesa” và cho biết thêm con tàu đang chở các sản phẩm thép đến Phi Châu.
“Đây là tàu thứ hai sử dụng hành lang tạm thời cho tàu dân sự”, thông báo cho biết.
Kyiv đã công bố hành lang hàng hải mới vào đầu tháng này sau khi Nga rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc ở Hắc Hải, nhằm bảo đảm việc vận chuyển ngũ cốc dân sự từ các cảng của Ukraine được an toàn.
6. Ukraine tuyên bố hỏa tiễn mới 'hoàn hảo' đã tiêu diệt hệ thống S-400 'Triumf' của Nga
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Ukraine Says 'Flawless' New Missile Wiped Out Russian S-400 'Triumf' System”, nghĩa là “Ukraine tuyên bố hỏa tiễn mới 'hoàn hảo' đã tiêu diệt hệ thống S-400 'Triumf' của Nga.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh
Một quan chức Kyiv cho biết Ukraine đã hạ gục hệ thống phòng không của Nga ở phía Tây Crimea vào đầu tuần này bằng một hỏa tiễn “mới, hoàn toàn hiện đại”, sau khi nước này tiến hành một đợt tấn công mới vào bán đảo do Nga sáp nhập.
Oleksiy Danilov, Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine, nói với truyền thông rằng hỏa tiễn mới này đã hoạt động “hoàn hảo” trong cuộc tấn công của Ukraine vào hệ thống phòng không S-400 “Triumf” tại Cape Tarkhankut hôm thứ Tư.
Các phương tiện truyền thông không cung cấp thêm thông tin chi tiết về hỏa tiễn mới, nhưng Kyiv đã sử dụng vũ khí sản xuất trong nước, chẳng hạn như hỏa tiễn hành trình chống hạm Neptune, để tấn công các mục tiêu ở Hắc Hải. Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine để yêu cầu bình luận thêm.
Hôm thứ Tư, cơ quan tình báo quân sự Ukraine cho biết họ đã “phá hủy hoàn toàn” hệ thống này cùng với một số hỏa tiễn và đã giết chết hoặc làm bị thương các binh sĩ Nga. Cơ quan này, được gọi là GUR, sau đó đã công bố một đoạn video trên mạng xã hội của mình cho thấy một vụ nổ lớn và đám khói dày đặc.
Mạc Tư Khoa đã giành quyền kiểm soát Crimea vào năm 2014 và cai trị bán đảo này trong những năm kể từ đó, mặc dù yêu sách của Điện Cẩm Linh đối với lãnh thổ ở phía nam lục địa Ukraine không được quốc tế công nhận. Kyiv tuyên bố sẽ chiếm lại Crimea và tăng cường tấn công vào lãnh thổ do Nga nắm giữ kể từ khi bắt đầu cuộc phản công vào đầu tháng 6.
Ngày hôm sau, sử dụng thuật ngữ được Điện Cẩm Linh dùng cho cuộc xâm lược Ukraine, Kyiv cho biết lực lượng của họ đã thực hiện một “chiến dịch đặc biệt” ở Crimea để mô tả cuộc đổ bộ lên Crimea trùng với lễ kỷ niệm ngày độc lập của đất nước. Thứ Năm đánh dấu hơn ba thập kỷ độc lập khỏi sự cai trị của Liên Xô khỏi Mạc Tư Khoa.
GUR cho biết trong một tuyên bố rằng các chiến binh của hải quân GUR và Ukraine đã đổ bộ vào bờ lãnh thổ do Nga sáp nhập vào đêm thứ Năm và tiếp cận các khu định cư Olenivka và Mayak ở bờ biển phía tây Crimea trên các tàu đổ bộ.
GUR đã đăng đoạn phim lên mạng xã hội mà họ cho biết được quay ở Crimea trong quá trình hoạt động. Nó cho thấy một người lính Ukraine đang treo lá cờ màu xanh và vàng của đất nước bên cạnh một công trình kiến trúc không xác định.
Chuyên gia quân sự David Hambling nói với Newsweek hồi đầu tuần rằng đoạn phim không rõ ràng và không thể xác minh, nhưng dù sao cũng có ý nghĩa quan trọng là “Ukraine rõ ràng có thể đổ bộ quân vào Crimea, bất chấp việc hải quân Nga được cho là đã kiểm soát khu vực này”.
Ông nói thêm: “Việc các nhóm binh sĩ Ukraine có thể tấn công vào khu vực hậu phương được giả định là an toàn có vẻ như là một sai sót an ninh nghiêm trọng đối với Nga”.
7. Các hỏa tiễn phóng đạn chùm của Ukraine có thể 'đóng cửa' các cây cầu Crimea của Putin
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Ukraine Cluster Rockets Can 'Shut Down' Putin's Crimea Bridges: Ex-Adviser”, nghĩa là “Cựu cố vấn nhận định rằng các hỏa tiễn phóng đạn chùm của Ukraine có thể 'đóng cửa' các cây cầu Crimea của Putin.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ..
Ukraine đang nhắm tới một “cuộc tấn công hai cây cầu” nhằm đánh sập lực lượng Nga vẫn đang chiếm giữ miền nam đất nước, một cựu cố vấn đặc biệt của tổng tư lệnh Kyiv nói với Newsweek, nhưng cần một kho vũ khí đạn chùm tầm xa mở rộng để đẩy lùi Quân đội Mạc Tư Khoa đến điểm đột phá.
Dan Rice, cựu sĩ quan Quân đội Hoa Kỳ và tốt nghiệp West Point, có ảnh hưởng trong quyết định vào tháng 7 của Tòa Bạch Ốc về việc gửi đạn thông thường cải tiến mục đích kép (DPICM) 155ly, bắn bằng HIMARS, đến Ukraine trong khi làm cố vấn đặc biệt cho chỉ huy hàng đầu của Ukraine, Tướng Valery Zaluzhnyi.
Rice – hiện là chủ tịch của Đại học Mỹ Kyiv – nằm trong số những người thúc đẩy phát triển hỏa tiễn DCIPM có thể bắn từ Hệ thống hỏa tiễn pháo binh cơ động cao, gọi tắt là HIMARS, và Hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt M270 của Ukraine. Rice tin rằng những loại đạn dược như vậy sẽ là “kẻ thay đổi cuộc chơi” trong nỗ lực của Kyiv nhằm đóng cửa “hành lang đất liền” của vùng đất bị tạm chiếm nối Crimea với miền Tây nước Nga.
Các lực lượng Ukraine hiện đang tiến vào các tuyến phòng thủ của Nga ở các tỉnh phía đông nam Zaporizhzhia và Donetsk, sau khi vượt qua các bãi mìn, chiến hào và công sự rộng lớn được hình thành trong nhiều tháng. Mục tiêu cuối cùng của Kyiv là xâm nhập và cắt đứt hành lang đất liền Crimea – còn được gọi là “cầu đất liền” – cô lập các nhóm Nga trên bán đảo.
Nếu kết hợp với việc phá hủy hoàn toàn Cầu eo biển Kerch, thành công như vậy có thể khiến việc xâm lược miền nam Ukraine và Crimea trở nên không thể đứng vững được.
“Đó là câu chuyện về hai cây cầu,” Rice nói với Newsweek.
Trọng tâm chính của Rice bây giờ là hỏa tiễn biến thể M26 và M39 được trang bị vũ khí DCIPM, với tầm bắn tương ứng khoảng 20 và 100 dặm. Đạn M39 được biết đến nhiều hơn với tên gọi Hệ thống hỏa tiễn chiến thuật quân đội, thường được gọi là ATACMS.
Hỏa tiễn này đã đứng đầu danh sách mua sắm của Kyiv trong một năm trở lên nhưng đã nhiều lần bị Tòa Bạch Ốc từ chối vì lo ngại Nga leo thang. Cả M26 và M39 đều có tầm bắn vượt xa DCIPM 155 ly chỉ bắn xa được 15 dặm mà Ukraine sử dụng kể từ tháng 7.
Bom, đạn chùm nước ngoài đã có ảnh hưởng trên chiến trường. Cảnh quay bằng máy bay không người lái được quay trong cuộc chiếm giữ gần đây của Ukraine ở làng Urozhaine ở Donetsk cho thấy các binh sĩ Nga bị bom chùm hạ gục khi họ chạy trốn khỏi khu định cư. Đối với Rice, video này là bản xem trước tác dụng của bom chùm tầm xa trên khắp hành lang đất liền của Nga.
Phát ngôn nhân Ngũ Giác Đài nói với Newsweek rằng Bộ Quốc phòng không bình luận về các yêu cầu của Ukraine về các hệ thống vũ khí cụ thể.
Họ cho biết trong một tuyên bố: “Sự hỗ trợ của chúng tôi tập trung vào các thiết bị phù hợp cho cuộc chiến hiện tại”.
Rice nói: “Toàn bộ hành lang dẫn tới bờ biển Azov sẽ nằm trong tầm bắn của M39”. “Họ có thể tấn công tất cả các nút giao thông chính và về cơ bản là đóng cửa cầu đường bộ. Nó sẽ chỉ là một cuộc bắn gà tây. Vì vậy, bạn không cần phải lấy đất. Bạn chỉ cần sử dụng máy bay không người lái để giám sát và tấn công vào bất kỳ chuyển động quan trọng nào của nhân sự, xe lửa hoặc các đơn vị lớn.
“Tôi sẽ thấy mọi tiểu đoàn tiền tuyến và mọi tiểu đoàn cấp hậu phương đều bị M26 bắn. Tôi sẽ để dành những khẩu M39 để bắn đường dài vào các nút giao thông quan trọng. Điều đó sẽ đóng cửa cây cầu đó, nhưng bạn cũng có thể truy lùng các kho tiếp tế, đạn dược cũng như các kho nhiên liệu nằm ngoài tầm bắn của các loại đạn dược hiện tại,” ông nói.
“Điều này sẽ đóng cửa hành lang đất liền một cách hiệu quả. Khi đó, Nga – dù giữ được Cầu eo biển Kerch đi chăng nữa - sẽ không có cách nào tiếp tế cho quân đội của mình ở Crimea. Và khi đó bạn sẽ có một vị thế tốt hơn nhiều trên bàn đàm phán hoặc buộc phải rút quân hoàn toàn khỏi Crimea.”
Các lực lượng Nga đã chứng tỏ không thể đánh chặn đạn HIMARS và M270, đồng thời cũng không thể phá hủy một bệ phóng nào mặc dù coi chúng là mục tiêu ưu tiên.
Rice nói: “Chúng lao tới với tốc độ khoảng 3 lần tốc độ âm thanh, chúng lao tới nhanh đến mức không thể bị bắn hạ”. “Đây là những vũ khí cực kỳ hiệu quả. Điều duy nhất họ có thể làm là tấn công vào các bệ phóng HIMARS, là điều mà họ đã thực hiện không thành công.
“Ukraine đã thực hiện một công việc phi thường trong việc che giấu chúng, sử dụng chiến thuật ngụy trang rất hiệu quả, 'bắn và chạy', nghĩa là bắn và sau đó di chuyển, họ có chỗ ẩn nấp và che giấu. Họ thực sự đã tiến bộ rất, rất tốt. Đây là tài sản quốc gia của Ukraine và họ đã bảo vệ chúng như tài sản quốc gia.”
Việc thúc đẩy của Rice đang giành được sự ủng hộ mạnh mẽ ở Hoa Kỳ. Tuần này, Tướng về hưu David Petraeus đã viết trên tờ The Washington Post rằng Mỹ và các đồng minh cần “cảm giác cấp bách hơn” trong việc hỗ trợ cuộc tấn công đang diễn ra của Ukraine.
Petraeus viết: “Ukraine cần khả năng tấn công chính xác tầm xa như Hệ thống hỏa tiễn chiến thuật của Quân đội Hoa Kỳ. “Họ cần đạn chùm cho hỏa tiễn của mình chứ không chỉ đạn pháo. Nó cần nhiều đạn hơn để duy trì cuộc tấn công. Và họ cần tăng tốc cung cấp F-16. Trên thực tế, Ukraine đã cần những khả năng này từ nhiều tháng trước”.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thảo luận về ATACMS tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius, Lithuania vào tháng 7, nhưng vẫn chưa đưa ra quyết định. Việc Mỹ tiếp tục từ chối cung cấp vũ khí là một trong những nỗi thất vọng lớn nhất của các quan chức Ukraine, những người đã nhiều lần cảnh báo rằng sự do dự và chậm trễ của phương Tây trong việc cung cấp vũ khí đã làm suy yếu các cuộc phản công của họ.
Ukraine đã mất nhiều năm để chuyển đổi từ một quân đội kiểu Liên Xô sang một lực lượng hiện đại phù hợp với tiêu chuẩn của NATO. Cuộc xâm lược toàn diện của Nga đã khiến hành trình đó trở nên cần thiết hơn nhưng khó khăn hơn.
Kyiv đã gửi hàng chục nghìn binh sĩ về phía tây để các đối tác NATO huấn luyện trong khi đồng đội của họ trấn giữ chiến tuyến dài 800 dặm. Một số đơn vị Ukraine hiện được trang bị công nghệ tiên tiến và áo giáp hạng nặng của phương Tây, trong khi các phi công háo hức chờ đợi được huấn luyện trên máy bay phản lực phương Tây.
Nhưng Ukraine không có đủ trang thiết bị của phương Tây – đặc biệt là máy bay – để phát động một cuộc chiến tranh kiểu NATO. Các tướng lĩnh của Kyiv đang xem xét cách tốt nhất để tận dụng những gì họ có ngay cả khi một số đối tác phương Tây được cho là chỉ trích các hoạt động của Ukraine.
“Họ giống người phương Tây hơn, họ coi trọng mạng sống hơn người Nga,” Rice nói về người Ukraine. “Họ có những giá trị Mỹ. Đó là lý do tại sao những vũ khí này được phát triển—để cứu mạng sống đồng thời lấy đi mạng sống của đối phương. Nó thực sự giống đường lối của Mỹ hơn”.
“Cách chúng tôi thiết kế cuộc chiến là sử dụng bom chùm để chiến đấu tầm gần và tầm xa. Tất cả những gì chúng tôi làm cuối cùng là cung cấp cho họ những vũ khí phù hợp”, ông nói.