Đức Hồng Y Christophe Pierre, sứ thần tòa thánh tại Hoa Kỳ, phát biểu tại cuộc họp USCCB mùa thu năm 2024 vào ngày đầu tiên; ngồi, từ trái sang phải: Cha Michael Fuller, tổng thư ký Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ; chủ tịch USCCB, Tổng giám mục Timothy và phó chủ tịch USCCB, Tổng giám mục William Lori. (ảnh: Ảnh chụp màn hình YouTube qua USCCB)


Jonathan Liedl của tạp chí National Catholic Register, ngày 14 tháng 11 năm 2024, có bài phân tích cho biết bốn điểm chính quan trọng từ cuộc họp gần đây nhất của các giám mục tại Baltimore.

Với bụi vẫn đang lắng xuống từ cả cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ và Thượng hội đồng Công Giáo hoàn cầu về tính đồng nghị, hội nghị của các giám mục Hoa Kỳ vừa kết thúc vào ngày 11-14 tháng 11 tại Baltimore đã diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với cả Giáo hội lẫn quốc gia.

Và trong khi các giám mục giải quyết một số vấn đề kinh doanh quan trọng, chẳng hạn như ngân sách của hội đồng, bản dịch mới của Tân Kinh thánh Hoa Kỳ và án phong thánh cho hai phụ nữ Hoa Kỳ, một số động thái khác đưa ra những định mức biểu tượng quan trọng về vị thế hiện tại của hội đồng liên quan đến cả Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Sau đây là bốn điểm chính quan trọng từ cuộc họp gần đây nhất của các giám mục tại Baltimore.

1. Các giám mục đã sẵn sàng đối với chính quyền Trump thứ hai.

Khi Donald Trump đắc cử nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên vào năm 2016, thế giới đã bị sốc, bao gồm cả Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ.

Lần này, các giám mục dường như đã chuẩn bị sẵn sàng cho cả những cơ hội và thách thức mà nhiệm kỳ tổng thống của Trump mang lại.

Trong nhiều lần trong hai ngày họp công khai của các giám mục, họ đã nói thẳng thắn và có chừng mực về khả thể trục xuất hàng loạt những người nhập cư không có giấy tờ.

Đầu tiên, chủ tịch Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ, Tổng giám mục Timothy Broglio đã nhận được tràng pháo tay nồng nhiệt trong bài phát biểu khai mạc khi sau khi nói rằng các giám mục "không khuyến khích nhập cư bất hợp pháp", ngài đã nhấn mạnh một cách đầy nhiệt huyết rằng tất cả chúng ta sẽ bị Chúa phán xét về cách chúng ta chăm sóc những người nghèo, bao gồm cả "người lạ". Sau đó, tại một cuộc họp báo, Giám mục Mark Seitz của El Paso, Texas, đã nhấn mạnh rằng trong khi các giám mục đang chờ xem Trump làm gì, họ sẽ lên tiếng "mạnh mẽ" nếu lời hùng biện về vấn đề nhập cư của ông trở thành hiện thực. Giám mục Seitz đã tiếp nối điều đó trong bài trình bày của mình trước ủy ban di cư bằng cách cảnh cáo về "tình cảm duy bản sinh [nativist] và bài nhập cư" và thúc giục các giám mục anh em của mình đưa ra sự lãnh đạo công khai về vấn đề này.

Các giám mục dường như cũng nhận thức được một số mối đe dọa ủng hộ sự sống, nhưng cũng có những khả thể, được đại diện bởi chính quyền mới. Trong các bình luận gửi đến Register, Giám mục Michael Burbidge của Arlington, Virginia, người chủ trì ủy ban ủng hộ sự sống của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ, đã bày tỏ lo ngại về việc Trump áp dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) trong chiến dịch tranh cử, nhưng cũng cho biết ngài lạc quan về khả thể hợp tác với chính quyền mới về các cách cung cấp hỗ trợ vật chất cho các bà mẹ, trẻ sơ sinh và gia đình.

Một giám mục khác nói với Register rằng việc tiếp cận Phó Tổng thống đắc cử JD Vance, một người trở lại Công Giáo đã thể hiện sự quan tâm cao độ bất thường đối với giáo lý và thần học của Giáo hội, cần phải là ưu tiên hàng đầu.

Trong khi bản thân các giám mục đang chờ xem Trump sẽ đi theo hướng nào đối với bất cứ số lượng các vấn đề gây tranh cãi nào, thì việc họ có thể hiệu quả như thế nào trong việc tương tác với chính quyền mới sẽ rất đáng để theo dõi.

2. Không có cuộc đối đầu nào về tính đồng nghị.

Trong những ngày trước hội nghị mùa thu của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ, các nhà quan sát đã để mắt đến một cuộc tranh cãi có thể xảy ra về cách hội nghị sẽ tiến hành "tính đồng nghị", nỗ lực đặc trưng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhằm làm cho Giáo hội trở nên bao gồm và có sự tham gia hơn, đồng thời là chủ đề của một thượng hội đồng Vatican vừa kết thúc.

Đó là vì nhóm thiểu số tiến bộ trong hội đồng đã phát động một chiến dịch công khai nhằm thành lập một số loại cơ quan đồng nghị thường trực trong Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ. Trong một cuộc phỏng vấn chung được công bố vào ngày cuối cùng của thượng hội đồng, Hồng Y Blase Cupich của Chicago và Robert McElroy của San Diego đã kêu gọi thành lập một ủy ban Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ về tính đồng nghị "cần được bố trí nhân sự và nguồn lực phù hợp".

Ngược lại, các giám mục lãnh đạo khác có vẻ đại diện nhiều hơn cho đa số Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ đã nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ đã được ban phước đầy đủ với các cấu trúc đồng nghị và thay vào đó nên tập trung vào việc thúc đẩy văn hóa lắng nghe và chào đón ở cấp địa phương.

Nhưng khi đến thời điểm trong cuộc họp mùa thu của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ để thảo luận về tính đồng nghị, không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ có sự đối đầu.

Thay vào đó, Hồng Y McElroy đã bình tĩnh đề xuất tại phòng hội nghị rằng ban lãnh đạo nên xem xét việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm cho tính đồng nghị, một ý tưởng mà Tổng giám mục Broglio nồng nhiệt đón nhận. Sau đó, Hồng Y Cupich đề xuất rằng nên có một cuộc bỏ phiếu bằng tiếng nói trong hội đồng để đánh giá sự ủng hộ cho ý tưởng này. Khi cuộc bỏ phiếu được tiến hành, không có một tiếng "phản đối" nào.

Điều gì đã xảy ra? Một khả thể là một sự thỏa hiệp đã được đưa ra trước đó, rất có thể là trong phiên họp điều hành kín diễn ra vào ngày đầu tiên của phiên họp, ngày 11 tháng 11. Một lực lượng đặc nhiệm của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ giống như một lựa chọn ở giữa, ít được tài trợ và lâu dài hơn một ủy ban, nhưng vẫn hơn không có gì cả.

Nếu mọi việc diễn ra theo cách này, thì đây là một ví dụ khác cho thấy xu hướng ngày càng tăng của ban lãnh đạo Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ trong việc chuyển các vấn đề nhạy cảm của hội đồng ra khỏi sự chú ý đang mang lại lợi ích ra sao về mặt tránh các cuộc đối đầu công khai không đẹp và dẫn đến sự đồng thuận.

3. Các giám mục đã bỏ qua những người bảo thủ kiên quyết trong các vị trí chủ chốt ở các ủy ban.

Việc trông chờ vào các cuộc bầu cử ủy ban và điều hành của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ để có một số chỉ dẫn mang tính quyết định về định hướng giáo hội chung của các giám mục là một việc làm vô ích, xét đến vô số yếu tố có thể thúc đẩy việc các giám mục cá thể lựa chọn ứng viên mà họ ưa thích ra sao.

Nhưng hai kết quả từ danh sách bầu cử mùa thu năm 2024 có vẻ phù hợp với xu hướng đang diễn ra là các giám mục bảo thủ nổi tiếng, thẳng thắn đã không đạt được mục tiêu.

Tổng giám mục Alexander Sample của Portland, một người ủng hộ lâu năm Thánh lễ La tinh truyền thống, đã để mất chức chủ tịch Ủy ban Phụng tự vào tay Giám Mục Phụ Tá Michael Woost của Cleveland với tỷ lệ 128-112. Và nhà bình luận văn hóa bảo thủ Giám mục James Conley của Lincoln, Nebraska, đã bị Giám mục Edward Burns của Dallas đánh bại trong cuộc bầu cử lãnh đạo Ủy ban Giáo dân, Hôn nhân, Đời sống Gia đình và Thanh niên với tỷ lệ 147-91.

Những kết quả này diễn ra sau khi Tổng giám mục San Francisco Salvatore Cordileone thua Giám mục Daniel Thomas của Toledo với tỷ lệ 161-84 trong cuộc bầu cử ủy ban bảo vệ sự sống năm ngoái, một cuộc bỏ phiếu diễn ra một năm rưỡi sau khi vị giám mục California công khai cấm Dân biểu Hoa Kỳ ủng hộ phá thai Nancy Pelosi nhận Bí tích Thánh Thể tại tổng giáo phận của mình.

Trong mỗi trường hợp, những người đánh bại những người bảo thủ kiên quyết không phải là những người theo chủ nghĩa cấp tiến. Thực 20thế, những người theo chủ nghĩa cấp tiến có thể bị phản đối thậm chí còn rõ ràng hơn so với những người bảo thủ trong các cuộc bầu cử Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ gần đây. Ví dụ, Hồng Y Joseph Tobin của Newark, New Jersey đã thua trong cuộc đua năm 2022 để trở thành thư ký Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ trước Tổng giám mục Paul Coakley của Oklahoma City với tỷ lệ 130-104. Hai vị giám mục khác có liên quan đến cùng phe, Tổng giám mục Paul Etienne của Seattle và Tổng giám mục Christopher Coyne của Hartford, Connecticut, cũng đã có màn trình diễn đáng thất vọng trong các cuộc bầu cử Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ gần đây.

Nhìn chung, những kết quả này cho thấy các giám mục Hoa Kỳ có thể đang tìm kiếm những nhà lãnh đạo không nhất thiết phải đặc biệt đối đầu trong việc tham gia vào nền văn hóa rộng lớn hơn, nhưng cũng không né tránh bất cứ cam kết đạo đức hay giáo lý nào của Giáo hội. Nói cách khác, các mục tử chính thống, chịu đối thoại, cùng một loại hồ sơ dường như phù hợp với nhiều lựa chọn giám mục hàng ngày được thực hiện trên khắp Hoa Kỳ trong triều giáo hoàng Phanxicô, mặc dù có lẽ không phải là những lựa chọn nổi bật nhất.

4. Mối quan tâm của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã được ưu tiên.

Đối với tất cả những bút mực đã đổ ra về sự rạn nứt được tri nhận giữa Đức Giáo Hoàng Phanxicô và các giám mục Hoa Kỳ, điều đó không thể phát hiện được tại cuộc họp mùa thu của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ. Thực thế, nếu có bất cứ điều gì, chương trình nghị sự của phiên họp đã đi theo các ưu tiên của Đức Giáo Hoàng.

Có những bài thuyết trình về cách các tài liệu giáo huấn của Đức Giáo Hoàng như Laudato Si và Dignitas Infinita đang đóng vai trò là nguồn cảm hứng liên tục cho các nguồn lực giáo lý và hoạt động tiếp cận của các giám mục.

Dilexit Nos, thông điệp gần đây của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về Thánh Tâm Chúa Giêsu, đã được ca ngợi, với giám mục Daniel Flores, giám mục trưởng giáo lý của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ tại Brownsville, Texas, cho rằng văn bản này là chìa khóa để hiểu ý nghĩa của Đức Giáo Hoàng khi nói đến tính đồng nghị.

Việc thực hiện các thừa tác vụ giáo dân được thiết lập là giáo lý viên, giúp lễ và đọc sách, tất cả đều do Đức Giáo Hoàng Phanxicô thiết lập, cũng đang tiến triển.

Và một "chỉ thị truyền giáo" mới tập trung vào việc truyền giảng Tin Mừng, sẽ hướng dẫn công việc chung của hội đồng từ năm 2025 đến năm 2028, dường như được lấy cảm hứng từ tông hiến năm 2022 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Praedicate Evangelium, trong đó tái cấu trúc Giáo triều Vatican xung quanh mục tiêu công bố Tin Mừng.

Một dấu chỉ khác cho thấy mối quan hệ tích cực là bài phát biểu của sứ thần tòa thánh, Đức Hồng Y Christophe Pierre, trước phiên họp, trong đó không có lời khuyên răn sửa sai nào được tìm thấy trong một số bài phát biểu trước đây của ngài. Thực thế, đại diện của giáo hoàng đã chúc mừng các giám mục về Đại hội Thánh Thể Quốc gia vào mùa hè năm ngoái và khuyến khích họ tiếp tục đến gần Thánh Tâm Chúa Giêsu.

Một số nhà bình luận đã gợi ý rằng vì các Hồng Y do Đức Phanxicô bổ nhiệm không giữ các vị trí lãnh đạo tại Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ nên hàng giám mục Hoa Kỳ không sánh bước với Đức Giáo Hoàng. Có vẻ như không phải vậy. Trên thực tế, Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ vừa kết thúc khóa họp mùa thu năm 2024 hội đồng có thể là nơi thân thiện nhất với Đức Phanxicô cho đến nay.