1. Kế hoạch hòa bình Ukraine ‘100 ngày’ của Tổng thống Donald Trump bị rò rỉ
Một cơ quan truyền thông đã tiết lộ kế hoạch được cho là của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nhằm chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine trong 100 ngày.
Hôm Chúa Nhật, 26 Tháng Giêng, Strana, một hãng thông tấn của Ukraine, đã công bố chi tiết về kế hoạch được cho là nhằm chấm dứt chiến tranh trong vài tháng, viết rằng kế hoạch này đã được thảo luận trong “các giới chính trị và ngoại giao” ở Ukraine.
Việc tiết lộ kế hoạch 100 ngày được cho là của Tổng thống Donald Trump nhằm chấm dứt chiến tranh có thể gây nguy hiểm cho sự thành công của các cuộc đàm phán hòa bình, vì Zelenskiy và Putin có thể từ chối một số phần của thỏa thuận được đề xuất.
Trước đó, Zelenskiy đã bác bỏ các cuộc thảo luận của Tổng thống Donald Trump về cách đạt được hòa bình, nói rằng đường lối của Tổng thống Donald Trump có thể dẫn đến một thỏa thuận ngừng bắn làm suy yếu toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.
Kế hoạch 100 ngày được cho là của Tổng thống Donald Trump nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine bao gồm cuộc điện đàm với Putin vào cuối Tháng Giêng hoặc đầu tháng 2, gặp cả Putin và Zelenskiy vào tháng 2 hoặc tháng 3, và tuyên bố ngừng bắn dọc theo tiền tuyến vào lễ Phục sinh, rơi vào ngày 20 tháng 4 năm nay.
Khi tuyên bố ngừng bắn, quân đội Ukraine cũng sẽ rút khỏi Kursk, và một Hội nghị hòa bình quốc tế sẽ bắt đầu công việc của mình để tạo ra một thỏa thuận giữa Nga và Ukraine nhằm chấm dứt chiến tranh, được các cường quốc toàn cầu khác làm trung gian. Một tuyên bố về các thông số đã thỏa thuận để chấm dứt chiến tranh sẽ được công bố vào ngày 9 tháng 5, sau đó Kyiv sẽ được yêu cầu không gia hạn thiết quân luật hoặc huy động.
Các thông số được đề xuất của thỏa thuận chấm dứt chiến tranh bao gồm việc cấm Ukraine trở thành thành viên của NATO và tuyên bố trung lập, Kyiv trở thành một phần của Liên Hiệp Âu Châu vào năm 2030 và Liên Hiệp Âu Châu tạo điều kiện cho việc tái thiết sau chiến tranh. Ukraine cũng sẽ duy trì quy mô quân đội của mình và tiếp tục nhận được sự hỗ trợ quân sự từ Hoa Kỳ. Nó cũng sẽ “từ chối các nỗ lực quân sự và ngoại giao để trả lại các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm” và “chính thức công nhận chủ quyền của Liên bang Nga đối với các vùng lãnh thổ đó”.
Ý tưởng dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt đối với Nga cũng được ghi nhận, có thể trong vòng ba năm, tùy thuộc vào việc Nga tuân thủ thỏa thuận chấm dứt chiến tranh. Các hạn chế nhập khẩu nguồn năng lượng của Nga vào Liên Hiệp Âu Châu được cho là sẽ được dỡ bỏ, với các khoản thuế đặc biệt được áp dụng đối với chúng và nguồn tài trợ sẽ dành cho việc khôi phục Ukraine.
Những đề xuất được cho là cũng bao gồm việc cho phép các đảng ủng hộ hòa bình với Nga tham gia tranh cử tại Kyiv và tổ chức các cuộc tham khảo ý kiến riêng về việc duy trì lực lượng gìn giữ hòa bình Âu Châu sau khi chiến tranh kết thúc.
Trong một tuyên bố được đưa ra hôm Thứ Ba, 28 Tháng Giêng, Andriy Yermak, nhà lãnh đạo Văn phòng Tổng thống Ukraine, đã cho biết rằng kế hoạch hòa bình 100 ngày mà giới truyền thông đưa tin “không tồn tại trên thực tế”. Ông nói thêm rằng những báo cáo như vậy thường che giấu những cáo buộc do người Nga lan truyền.
Spravdi, một tổ chức của Ukraine được thành lập để chống lại thông tin sai lệch, đã viết vào năm 2021 rằng Strana đã “được nhắc đến nhiều lần trong quá trình giám sát các tổ chức công cộng và đối tác quốc tế như một đơn vị truyền bá tuyên truyền của Nga”.
Nhà báo Tim White đã viết trên X vào Chúa Nhật: “Liệu chiến tranh có kết thúc vào ngày 9 tháng 5 không? Đó là những gì một tài liệu được cho là nêu ra, phác thảo kế hoạch 100 ngày của Tổng thống Donald Trump. Có thông tin cho biết #Ukraine đã được các quan chức Liên Hiệp Âu Châu chuyển giao thông tin chi tiết. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy thời gian biểu là có thật và ngay cả khi có thật, thì nó cũng còn lâu mới đạt được. #StandWithUkraine.”
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy phát biểu với giới truyền thông hôm thứ Bảy: “Cuộc chiến của Nga là chống lại Ukraine, chống lại Âu Châu, chống lại toàn thế giới, nhưng trên hết, cuộc chiến diễn ra trên đất nước chúng tôi. Không thể loại trừ Ukraine khỏi bất kỳ diễn đàn đàm phán nào. Hoặc là diễn đàn đàm phán này sẽ không có kết quả thực sự, hoặc nó sẽ chỉ có kết quả chính trị. Và những kết quả như vậy sẽ không liên quan gì đến an ninh hoặc kết thúc chiến tranh.”
Ông nói thêm: “Tôi thực sự muốn tiếng nói của Âu Châu cũng có mặt ở đó. Điều này quan trọng đối với chúng tôi vì chúng tôi sẽ là thành viên của Liên minh Âu Châu. Nhưng tôi không thể nói rõ ràng ngày hôm nay về cấu trúc của quá trình đàm phán sẽ như thế nào. Bởi vì chúng tôi vẫn chưa có kế hoạch chung.”
Tổng thống Donald Trump và Putin đã nhiều lần nói rằng họ sẵn sàng nói chuyện qua điện thoại và bắt đầu đàm phán hòa bình. Zelenskiy cũng cho biết chính quyền của ông đang nỗ lực sắp xếp một cuộc họp với Washington.
[Newsweek: Donald Trump's '100 Day' Ukraine Peace Plan Leaked: Report]
2. ‘Ngu ngốc, phi lý’ — Zelenskiy chỉ trích các nhà lãnh đạo Ukraine trong quá khứ vì từ bỏ vũ khí hạt nhân mà không có sự bảo đảm an ninh mạnh mẽ
Hôm Thứ Ba, 28 Tháng Giêng, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã lên tiếng chỉ trích quyết định từ bỏ vũ khí hạt nhân của Ukraine vào những năm 1990 mà không nhận được sự bảo đảm an ninh mạnh mẽ nào để đổi lại.
Ukraine đã từ bỏ vũ khí hạt nhân thời Liên Xô được điều động trên lãnh thổ của mình theo Bản ghi nhớ Budapest được ký kết năm 1994. Theo thỏa thuận này, Kyiv đã tham gia Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân, gọi tắt là NPT và nhận được sự bảo đảm an ninh từ các cường quốc, cụ thể là Hoa Kỳ, Anh và Nga.
“Theo tôi, điều đó không nên được thực hiện, dựa trên thực tế là chúng ta đã bị tấn công”, Zelenskiy nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo Ý Il Foglio.
Hai mươi năm sau khi ký kết thỏa thuận, Nga đã phát động chiến tranh chống lại Ukraine, xâm lược Crimea và một số vùng phía đông Ukraine. Ba mươi năm sau, Nga hiện đang tích cực tiến hành một cuộc tấn công toàn diện chống lại Ukraine.
“Cần phải trao đổi vũ khí hạt nhân để lấy sự bảo đảm an ninh thực sự, và vào thời điểm đó, đó chỉ là NATO. Và thành thật mà nói, ngày nay, đó cũng chỉ là NATO,” Zelenskiy nói.
Tổng thống Ukraine bình luận rằng Ukraine đã đồng ý từ bỏ vũ khí hạt nhân dưới áp lực từ “các nền kinh tế lớn hơn” như Hoa Kỳ và Nga. Mặc dù vậy, Ukraine đáng lẽ phải từ chối vào thời điểm đó, ông nói thêm.
“Nếu tôi trao đổi vũ khí hạt nhân, tôi sẽ đổi chúng lấy thứ gì đó rất mạnh có thể thực sự ngăn chặn bất kỳ kẻ xâm lược nào, bất kể sự vĩ đại, lãnh thổ, quân đội của họ. Và đây sẽ là một đội quân mạnh và... một khối an ninh,” Zelenskiy lưu ý.
“Do đó, tôi tin rằng điều đó thật ngu ngốc, hoàn toàn ngu ngốc và phi logic.” Điều này tương tự như bình luận của Zelenskiy hồi đầu tháng này khi ông nói rằng những người đứng sau thỏa thuận này nên bị “bỏ tù”.
Tổng thống gợi ý rằng Ukraine có thể nhận được các bảo đảm an ninh tương tự như những gì Israel nhận được từ Hoa Kỳ, đồng thời cho biết những đề xuất như vậy nên được xem xét “chi tiết”.
“Đây không phải là NATO, nhưng đang trên đường đến NATO,” ông nói thêm. “Israel nhận được công nghệ, phòng không, tiền bạc.”
Sự bùng nổ của cuộc xâm lược toàn diện đã làm dấy lên các cuộc thảo luận về việc liệu Ukraine có nên tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân mới để ngăn chặn sự xâm lược của Nga hay không. Giới lãnh đạo Ukraine đã phủ nhận bất kỳ kế hoạch nào như vậy và cho biết tư cách thành viên NATO là sự bảo đảm an ninh tốt nhất có thể.
Ukraine đã nộp đơn xin gia nhập NATO khi cuộc xâm lược toàn diện nổ ra vào năm 2022 nhưng vẫn chưa nhận được lời mời chính thức. Bất chấp lời cam kết của các đồng minh từ năm ngoái rằng con đường trở thành thành viên của Kyiv là “không thể đảo ngược”, Zelenskiy chỉ ra sự phản đối liên tục đối với việc gia nhập của Ukraine từ các quốc gia như Hoa Kỳ, Đức, Hung Gia Lợi và Slovakia.
Trong khi Tổng thống Mỹ Ông Donald Trump thúc đẩy các cuộc đàm phán để chấm dứt chiến tranh trong năm nay, Nga cho biết lệnh cấm hoàn toàn việc Ukraine gia nhập NATO là một trong những yêu cầu chính của nước này để giải quyết xung đột.
[Kyiv Independent: 'Stupid, illogical' — Zelensky blasts Ukraine for relinquishing nuclear arms without strong security guarantees]
3. Lực lượng Bắc Hàn đã rút lui khỏi một khu vực tiền tuyến sau khi một Đại Tá Bắc Hàn tử trận và thương vong nặng nề
Phát ngôn nhân của Lực lượng tác chiến đặc biệt, gọi tắt là SOF cho biết trong cuộc họp báo hôm Thứ Ba, 28 Tháng Giêng, rằng quân đội Bắc Hàn dường như đã tạm thời rút lui khỏi một trong những trục mặt trận ở Tỉnh Kursk của Nga, vì quân đội Bình Nhưỡng đã chịu tổn thất đáng kể.
Tuyên bố này được đưa ra sau khi Sky News đưa tin, trích lời một chỉ huy của một biệt đội thuộc Trung tâm tác chiến đặc biệt Hải quân số 73 có biệt danh là “Puls”, rằng quân đội Bắc Hàn đã tạm thời rút khỏi tuyến liên lạc ở khu vực đang giao tranh của Nga.
Phát ngôn nhân Lực Lượng Đặc Biệt Ukraine, Đại Tá Georgi Gleba,cho biết quân đội Bắc Hàn dường như chỉ phải tạm thời rút lui khỏi một trong những trục của Tỉnh Kursk, nơi đơn vị SOF 73 được điều động sau khi một Đại Tá Bắc Hàn bị bắn chết. Xác của ông ta đang nằm trong tay quân Ukraine.
Quân đội Bắc Hàn đã được điều động đến Tỉnh Kursk vào mùa thu năm ngoái để hỗ trợ lực lượng Nga chống lại cuộc tấn công của Ukraine vào đầu tháng 8 năm 2024. Lực lượng Ukraine vẫn tiếp tục chiến đấu trong khu vực, với hy vọng tận dụng vị thế của mình để có thể đàm phán.
Theo Sky News, lực lượng Bắc Hàn đang tạm dừng hoạt động thù địch, có thể là để điều trị cho những người bị thương, chờ quân tiếp viện và khắc phục những sai lầm đã mắc phải trong quá trình giao tranh ở khu vực này.
“Puls” cho rằng sự gián đoạn này sẽ không kéo dài lâu và quân đội Bắc Hàn “sẽ sớm quay trở lại”. Người lính này cũng lưu ý rằng quân đội Bắc Hàn có động lực cao và họ tiếp tục tấn công mặc dù chịu tổn thất nặng nề.
“Puls” nói thêm rằng binh lính Bắc Hàn không nhận thức được mối đe dọa từ máy bay điều khiển từ xa và pháo binh nên đã tấn công bằng bộ binh theo nhóm lớn, “giống như trong Thế chiến thứ II”, và trở thành mục tiêu dễ dàng.
Theo quân đội Ukraine, sự phối hợp kém và rào cản ngôn ngữ giữa quân đội Bắc Hàn và Nga đã khiến quân đội Bắc Hàn nhắm vào các vị trí của Nga.
Tình báo Nam Hàn tuyên bố vào cuối Tháng Giêng rằng Bình Nhưỡng đang có kế hoạch gửi thêm quân tới Nga để tham gia chiến tranh.
Nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Kyrylo Budanov, trước đó cũng cho biết Bình Nhưỡng đang chuẩn bị tăng viện, chủ yếu là các đơn vị pháo binh và hỏa tiễn. Tờ New York Times đưa tin rằng theo một quan chức Hoa Kỳ giấu tên, quân đội mới của Bắc Hàn có thể đến trong vòng hai tháng.
[Kyiv Independent: North Korean forces reportedly pull back from one front-line sector following heavy casualties]
4. Tượng nhà sinh lý học người Nga Pavlov bị tháo dỡ ở trung tâm Kyiv
Chính quyền thành phố Kyiv cho biết vào ngày 27 tháng Giêng, bức tượng của nhà sinh lý học người Nga Ivan Pavlov đã bị dỡ bỏ khỏi quận Pechersk của Kyiv vì tượng trưng cho quá khứ đế quốc của Nga và các thí nghiệm gây tranh cãi của Pavlov trên động vật.
Trong nhiều thế kỷ dưới sự cai trị của đế quốc Nga, Mạc Tư Khoa đã áp đặt sự thống trị của ngôn ngữ, quốc gia và văn hóa Nga lên Ukraine. Sự thống trị về văn hóa của Nga phần lớn vẫn tiếp diễn trong thời kỳ Xô Viết, và các bức tượng của các nhân vật Nga đã được dựng lên cho đến khi Ukraine giành được độc lập vào năm 1991.
Cuộc xâm lược toàn diện của Nga đã đẩy nhanh nỗ lực phi Nga hóa không gian công cộng của Ukraine. Theo chính quyền thành phố, chính quyền Kyiv đã loại bỏ 59 tượng đài như một phần của chiến dịch kể từ năm 2022.
Tượng đài Pavlov hiện đang được đặt tại một địa điểm chuyên biệt và sẽ được chuyển đến Bảo tàng Hàng không Nhà nước Oleg Antonov ở Kyiv, nơi lưu giữ các hiện thiết bịơng tự. Quyết định về việc di dời tượng đài đã được đưa ra vào tháng 7 năm 2023.
Pavlov, sống từ năm 1849 đến năm 1936, sinh ra và dành phần lớn cuộc đời ở nước Nga hiện đại. Mặc dù được coi là người tiên phong trong lĩnh vực thần kinh học và sinh lý học, người sáng lập ra phương pháp điều hòa cổ điển cũng bị cáo buộc đã tiến hành các thí nghiệm tàn ác trên động vật, nổi tiếng nhất là chó.
[Kyiv Independent: Russian physiologist Pavlov’s statue dismantled in central Kyiv]
5. Âu Châu thận trọng lạc quan trước bình luận của Tổng thống Donald Trump về Ukraine
Tổng thống Donald Trump không mất thời gian để làm người Âu Châu phải lo lắng về các mối đe dọa chiếm Greenland và mở ra các cuộc chiến thương mại. Nhưng có một trường hợp đáng ngạc nhiên mà Âu Châu thận trọng lạc quan: Ukraine.
Lời đe dọa của Tổng thống Donald Trump với Putin vào thứ Tư rằng sẽ áp đặt mức thuế quan và lệnh trừng phạt mới đối với Mạc Tư Khoa nếu nước này không đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh đã gửi một thông điệp đáng hoan nghênh tới các đồng minh Âu Châu và những người ủng hộ Ukraine khác.
Và những người ủng hộ Ukraine coi đây là bằng chứng cho thấy ông hiểu rõ những rủi ro của cuộc chiến như họ, và sẽ không từ bỏ Ukraine - hay các đồng minh NATO - trong các cuộc đối thoại sắp tới với Putin.
“ Tổng thống Donald Trump mà tôi từng phục vụ cùng không muốn liên quan gì đến nhận thức về sự yếu đuối. Không gì cả,” cựu Phó Tổng thống Mike Pence nói với một nhóm nhỏ phóng viên vào thứ Sáu. Pence không nói ông đã nói chuyện với Tổng thống Donald Trump gần đây như thế nào.
“Nếu Putin nghĩ rằng ông ta có thể đưa tổng thống vào một vị trí mà Tổng thống Donald Trump sẽ trông giống như bị Nga lật đổ, thì ông ta sẽ có một điều khác sắp xảy ra”, ông nói thêm. Một số trong số đó có thể là suy nghĩ viển vông giữa những người bảo vệ Ukraine, những người lo sợ sự trở lại của Tổng thống Donald Trump sẽ cho phép Nga tiến lên. Nhưng có những dấu hiệu ban đầu khác đã mang lại cho người Ukraine và các đồng minh Âu Châu những tia hy vọng: Tổng thống Donald Trump đã đưa vào Nội các của mình với những người theo chủ nghĩa diều hâu nổi tiếng chống Nga như cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz và Ngoại trưởng Marco Rubio. Ông đã phát động một động thái mới để tăng chuẩn chi tiêu quốc phòng của NATO lên 5 phần trăm GDP, và một số đồng minh Cộng hòa của Tổng thống Donald Trump trên Đồi Capitol vẫn kiên quyết ủng hộ Ukraine.
“Tôi sẽ nói dối nếu chúng ta nói rằng chúng ta không lo lắng” về sự trở lại của Tổng thống Donald Trump, một đại sứ Âu Châu được giấu tên để nói thẳng thắn cho biết. “Chúng tôi đang chuẩn bị cho rất nhiều cơn đau đầu, nhưng một lĩnh vực mà tôi sẽ mạo hiểm lạc quan thận trọng là Ukraine và NATO.”
Những người Cộng hòa ủng hộ Ukraine khác chỉ ra thực tế rằng vào năm 2019, Tổng thống Donald Trump đã từ bỏ một thỏa thuận lớn về các vấn đề hạt nhân với nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Chính Ân bất chấp mọi sự cường điệu và phô trương xung quanh hội nghị thượng đỉnh lịch sử. Ông có thể làm điều tương tự trong các cuộc đàm phán với Putin về Ukraine.
“Ông ấy sẽ phải trả giá với Putin”, một viên chức chính quyền giấu tên cho biết để thảo luận thẳng thắn về vấn đề này. “Ông ấy biết một thỏa thuận tồi khi nhìn thấy và có thể bỏ đi một lần nữa”.
Một lợi thế khác mà những người trong chính quyền chỉ ra: Vụ bê bối “Russiagate” từng phủ bóng đen lên vai trò bí mật của Mạc Tư Khoa trong nỗ lực giúp đỡ cuộc bầu cử của ông đã hoàn toàn chìm vào quên lãng theo quan điểm của họ.
“Ông ấy không có thêm gánh nặng Russiagate làm lu mờ mọi thông điệp và tư thế của mình lần này”, một quan chức chính quyền mới khác cho biết. “Và hãy nói những gì bạn muốn về phương pháp của ông ấy, nhưng bạn có thực sự nghĩ rằng ông ấy muốn được biết đến trong sách lịch sử là 'người đàn ông đã đánh mất Ukraine' không?”
Cuộc chiến cũng đã làm thay đổi sự đồng thuận ở Âu Châu theo quan điểm của Tổng thống Donald Trump rằng các thành viên NATO phải chi nhiều hơn cho quốc phòng của chính họ. Cựu Tổng thư ký Jens Stoltenberg, người đã tham dự tiệc bắn pháo hoa trước lễ nhậm chức tại câu lạc bộ khu vực Washington của Tổng thống Donald Trump, và một số người khác đã ghi nhận ông đã đúng vào năm 2018 khi ông yêu cầu liên minh hành động nhanh hơn để đạt được chuẩn mực đã thỏa thuận vào năm 2014 rằng các quốc gia thành viên chi 2 phần trăm GDP cho quốc phòng. Và lời kêu gọi của ông về ngưỡng 5 phần trăm mới đã không tạo ra sự phản đối rộng rãi của công chúng, mặc dù nhiều người thừa nhận riêng rằng có rất ít quốc gia NATO có thể đạt được ngưỡng này trong thời gian tới.
Một người hiểu rõ suy nghĩ của Tổng thống Donald Trump về Ukraine, người được giấu tên để nói thẳng thắn, cho biết những bình luận ban đầu của tổng thống về việc chấm dứt chiến tranh nên được xem xét nghiêm chỉnh. Những nỗ lực của ông nhằm gây áp lực công khai lên Putin, tạo đòn bẩy trong một cuộc đàm phán, phù hợp với mối quan tâm lâu dài của ông trong việc đóng vai trò quyết định trong bất kỳ thỏa thuận nào, người này cho biết.
Tuy nhiên, liều lượng lạc quan thận trọng này chỉ đi được đến một mức độ nào đó. Thuế quan và lệnh trừng phạt còn lâu mới bằng số tiền và vũ khí mà chính quyền Tổng thống Biden gửi đến để hỗ trợ Ukraine. Tổng thống Donald Trump đã khiến các đồng minh Âu Châu lo lắng vì sự ám ảnh của ông đối với Greenland, và sự ủng hộ công khai của ông và các đồng minh đối với các đảng phái chính trị cực hữu ở Âu Châu, nhiều đảng trong số đó có mối liên hệ hoặc có thiện cảm với Putin. “Greenland và sự can thiệp vào chính trường Anh và các cuộc bầu cử ở Đức là rất đáng lo ngại”, một quan chức Liên Hiệp Âu Châu cho biết, người thừa nhận rằng những tuyên bố ban đầu của ông về Nga và cuộc chiến ở Ukraine “có phần hứa hẹn”.
Và sự khó lường của Tổng thống Donald Trump đã gây ra những cơn đau đầu trên khắp hành lang chính trị, khi các nhà lập pháp Dân chủ tức giận về lời thề của tổng thống về các cuộc chiến thương mại có khả năng tốn kém và các cuộc gọi nảy lửa với các nhà lãnh đạo đồng minh ở Đan Mạch về Greenland. “Tôi vẫn chưa biết chính sách của Tổng thống Donald Trump đối với Nga có thể tệ hơn như thế nào, nhưng đó là Tổng thống Donald Trump và ông ấy rất khó đoán và nhỏ nhen, vì vậy nó luôn có thể tệ hơn”, Dân biểu Sara Jacobs (D-Calif.) cho biết. “Chúng ta đừng giả vờ rằng ông ấy tiến hành chính sách đối ngoại theo bất kỳ cách bình thường nào”.
Sau đó, có một thực tế là nếu Tổng thống Donald Trump đang xếp một số góc trong nhóm của mình với những người theo chủ nghĩa diều hâu chống Nga, thì ông ta đang lấp đầy các góc khác bằng những người hoài nghi về việc tiếp tục gửi viện trợ cho Ukraine. Ví dụ đáng chú ý nhất là Phó Tổng thống JD Vance, người khi còn là thượng nghị sĩ đã chỉ trích việc tiếp tục hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine khi ông lập luận rằng Washington nên huy động tất cả các nguồn lực quân sự của mình để đối đầu với Trung Quốc. Pence đã hạ thấp tầm quan trọng của quan điểm của Vance về Ukraine. “Đúng, ông ấy là tác giả của luật cắt đứt mọi nguồn tài trợ cho Ukraine. Nhưng tôi mong đợi rằng ông ấy sẽ nhượng bộ quan điểm của Tổng thống Donald Trump về tất cả những vấn đề này”, Pence nói.
Các nhà phân tích khác tin rằng Tổng thống Donald Trump, không giống như cựu Tổng thống Joe Biden, không coi cuộc chiến là mối đe dọa lớn đối với nền dân chủ toàn cầu, điều này làm tăng rủi ro mà ông phải giải quyết cho một thỏa thuận tồi tệ với Putin. Một người đã chỉ ra những bình luận của ông vào tuần trước trong một cuộc phỏng vấn với Sean Hannity của Fox News Channel: Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, người có đất nước bị tạm chiếm, vì đã để chiến tranh xảy ra và nhắc lại sự thất vọng của ông về cuộc tàn sát ở cả hai bên. “Ông ấy không thực sự quan tâm đến Ukraine - không theo cách mà Tổng thống Biden đã làm hoặc tuyên bố. Ông ấy chắc chắn không coi cuộc chiến này là hiện sinh hoặc coi đó là một cuộc tấn công rộng lớn hơn vào nền dân chủ”, Rachel Rizzo, một thành viên cao cấp tại nhóm nghiên cứu Atlantic Council, cho biết.
“Khi nào chúng ta từng nghe Tổng thống Donald Trump nói về việc bảo vệ nền dân chủ? Đúng vậy, chúng ta chưa từng nghe. Đó không phải là lăng kính mà ông ấy nhìn nhận cuộc chiến này; chưa bao giờ như vậy,” bà nói thêm. “Ông ấy coi đó là sự phiền toái trong khu vực mà ông ấy phải giải quyết, và ông ấy muốn kết thúc nó một cách nhanh chóng.”
Các quan chức Âu Châu cũng lo ngại bất kỳ thỏa thuận nào với Putin chấm dứt thù địch ở Ukraine sẽ chỉ cho Putin thời gian để tái vũ trang và tập hợp lại quân đội mệt mỏi vì chiến tranh của mình để phát động các cuộc tấn công mới nhiều năm sau đó. “Tổng thống Donald Trump cũng phải tập trung không chỉ vào việc trao tặng gì cho Putin, mà còn phải trao tặng gì cho Zelenskiy, bao gồm, trước hết và quan trọng nhất, các bảo đảm an ninh hiệu quả và lâu dài”, Michael McFaul, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Nga cho biết. “Chỉ xoa dịu Putin sẽ không tạo ra hòa bình”.
[Politico: Europe is cautiously optimistic about Trump’s Ukraine comments]
6. Hành động ngoại giao của Mette Frederiksen để cứu Greenland khỏi Tổng thống Donald Trump
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen sẽ đến thăm các nhà lãnh đạo chủ chốt trên khắp Âu Châu vào hôm Thứ Ba, 28 Tháng Giêng, nhằm nỗ lực giữ Greenland tránh xa khỏi nanh vuốt của Ông Donald Trump.
Tổng thống Hoa Kỳ mới nhậm chức ngày càng ám ảnh với việc tuyên bố chủ quyền đối với hòn đảo Bắc Cực rộng lớn này và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực quân sự hoặc cưỡng chế kinh tế để chiếm nó từ Đan Mạch.
Frederiksen sẽ gặp Thủ tướng Đức Olaf Scholz tại Berlin, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Paris và Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Brussels, trong một ngày bận rộn với các hoạt động ngoại giao quốc tế khi Tổng thống Donald Trump đe dọa sẽ đảo lộn cấu trúc an ninh vùng cực.
Dấu gạch ngang của nhà ngoại giao cho thấy mức độ lo ngại ngày càng tăng ở Copenhagen về các mối đe dọa của Tổng thống Donald Trump đối với Greenland, nơi mà ông cho là rất quan trọng đối với an ninh của Hoa Kỳ ở Bắc Cực và là nơi có trữ lượng khoáng sản khổng lồ. Frederiksen cũng đã gặp các nhà lãnh đạo Bắc Âu khác để ăn tối vào tối Chúa Nhật.
“Đan Mạch là một quốc gia nhỏ với các liên minh mạnh mẽ. Và là một phần của cộng đồng Âu Châu mạnh mẽ, nơi chúng ta cùng nhau giải quyết những thách thức mà chúng ta phải đối mặt,” Frederiksen cho biết vào sáng thứ Ba. “Chúng ta đã từng đối mặt với những thử thách lớn trước đây. Sự hợp tác của Âu Châu đã chứng minh được giá trị của nó trong việc giải quyết một số cuộc khủng hoảng trong những năm gần đây.”
“Âu Châu đang trong tình hình nghiêm trọng. Với chiến tranh trên lục địa và những thay đổi trong thực tế địa chính trị. Trong thời điểm như vậy, sự đoàn kết là rất quan trọng. Đó là lý do tại sao điều quan trọng đối với tôi là phải liên tục đối thoại chặt chẽ với các đồng nghiệp và đồng minh Âu Châu của mình”, bà nói thêm. “Để nuôi dưỡng lợi ích của Đan Mạch và củng cố vị thế chung của chúng ta. Bởi vì mặc dù chúng ta đã đạt được một số tiến triển, Âu Châu phải có khả năng tự mình làm được nhiều hơn nữa”.
Tuần trước, tờ Financial Times đưa tin các quan chức ở Copenhagen đã “phát hoảng” sau khi Frederiksen và Tổng thống Donald Trump có cuộc điện đàm “nóng giận” kéo dài 45 phút về Greenland, nơi đã là lãnh thổ của Đan Mạch kể từ năm 1953 và là thuộc địa trước đó.
Tổng thống Donald Trump lần đầu tiên đưa ra ý tưởng về việc Hoa Kỳ mua lại Greenland trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, mà Frederiksen đã thẳng thừng từ chối. Nhưng kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Tòa Bạch Ốc, ông đã tỏ ra nghiêm chỉnh hơn bao giờ hết.
Copenhagen đã có động thái tăng cường sự hiện diện về an ninh ở Bắc Cực và Bắc Đại Tây Dương, khi Tổng thống Donald Trump đang theo dõi và Nga cùng Trung Quốc cũng muốn tăng cường chỗ đứng của mình trong khu vực.
Chính phủ Đan Mạch đã công bố một thỏa thuận mới vào thứ Hai, trong đó phân bổ khoảng 2 tỷ euro cho ba tàu Bắc Cực mới, thêm máy bay điều khiển từ xa tầm xa và tăng cường năng lực vệ tinh.
[Politico: Mette Frederiksen’s diplomatic dash to save Greenland from Trump]
7. Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh Hoa Kỳ nhận định rằng cuộc tấn công vào mặt trận Toretsk có thể cho thấy sự thay đổi trong các ưu tiên của Nga
Lực lượng Nga đang chuẩn bị chiếm thành phố Toretsk trong những ngày tới. Việc tái điều động các thành phần từ Quân khu phía Đông, gọi tắt là EMD để tăng cường cho quân đội Nga trên mặt trận Toretsk có thể cho thấy những nỗ lực ưu tiên mới của Nga nhằm tiếp tục các cuộc tấn công hướng tới Kostiantynivka.
ISW trước đây đã đánh giá rằng lực lượng Nga có khả năng sẽ lợi dụng việc chiếm giữ Toretsk để tiến xa hơn về phía tây và dọc theo xa lộ T-05-16 Toretsk-Kostiantynivka về phía điểm cực nam của vành đai pháo đài Ukraine tại Kostiantynivka.
Tiến độ của quân Nga trên mặt trận Toretsk chậm do giao tranh dữ dội ở các khu vực đô thị đông dân. Tuy nhiên, tốc độ của họ có thể tăng đáng kể nếu họ vượt qua được Toretsk và tiến vào các cánh đồng trống ở phía tây thị trấn.
Lực lượng Nga cũng có thể cố gắng tận dụng các lợi ích chiến thuật trong và gần Toretsk và phía đông Pokrovsk để xóa bỏ phần phía tây nam Toretsk nổi bật của Ukraine và một số blogger quân sự Nga gần đây đã suy đoán rằng lực lượng Nga có thể đang tăng cường các hoạt động tấn công ở phía tây nam Toretsk vì mục đích này.
ISW cho rằng lực lượng Nga có thể tập trung vào việc xóa bỏ vị trí phía tây nam Toretsk của Ukraine để tăng cường sức mạnh cho sườn phía nam trước khả năng tiến quân vào Kostiantynivka.
Bộ chỉ huy Nga có thể điều động các đơn vị từ Quân khu phía Đông để hỗ trợ các cuộc tấn công trên mặt trận Toretsk, đặc biệt nếu họ nhắm tới các vị trí phòng thủ của Ukraine ở Tỉnh Donetsk vào mùa xuân và mùa hè năm 2025.
Việc chiếm giữ Pokrovsk là mục tiêu quan trọng của quân đội Nga tại Tỉnh Donetsk kể từ tháng 2 năm 2024.
Việc Nga tái điều động các đơn vị EMD theo hướng Toretsk hoặc Chasiv Yar – trái ngược với việc giữ lại các đơn vị EMD ở phía tây Tỉnh Donetsk, tái điều động họ theo hướng Zaporizhzhia hoặc tái điều động họ theo hướng Pokrovsk – do đó sẽ cho thấy sự thay đổi trong các ưu tiên hoạt động của Nga.”
Giao tranh dữ dội vẫn tiếp diễn ở Toretsk, Tỉnh Donetsk. Người Nga đang sử dụng chiến thuật tiêu thổ để cố gắng phá hủy cơ sở hạ tầng của thành phố và các vị trí của quân đội Ukraine.
Kênh tin tức quân sự Ukraine Militarnyi dự đoán rằng Nga sẽ tiếp tục nỗ lực để hoàn tất việc chiếm giữ Kurakhove, Toretsk và Chasiv Yar, tiến về biên giới hành chính của Tỉnh Dnipropetrovsk với triển vọng phát động chiến sự trong tỉnh và mở rộng quyền kiểm soát lãnh thổ Tỉnh Donetsk theo mọi hướng.
Dự án phân tích DeepState báo cáo rằng tình hình hoạt động tại Toretsk, Tỉnh Donetsk, đang xấu đi kể từ ngày 14 tháng Giêng. Người Nga đang dần giành quyền kiểm soát thành phố và giao tranh dữ dội đang diễn ra ở các quận trung tâm và phía bắc.
[Ukrainska Pravda: Offensive on Toretsk front may indicate change in Russia's priorities – ISW]
8. Zelenskiy bảo vệ lệnh động viên, cảnh báo rằng ‘Nếu một nửa số quân nhân về nhà vào ngày mai, Putin sẽ hạ thủ tất cả chúng ta’ —
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã bảo vệ nỗ lực huy động quân của Ukraine trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin Ý Il Foglio vào ngày 25 tháng Giêng, nói rằng cách nhanh nhất để đưa binh lính về nước là huy động đủ quân nhân để buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh.
Ukraine đã phải vật lộn với các vấn đề về nhân lực trong suốt cuộc xâm lược toàn diện của Nga. Một luật động viên được cập nhật được thông qua vào tháng 4 năm 2024 nhằm giải quyết những khó khăn này, đơn giản hóa quy trình xác định những người đủ điều kiện nhập ngũ và đưa ra hình phạt cho những người trốn tránh nghĩa vụ quân sự.
Việc huy động quân đã chậm lại vào mùa thu năm ngoái mặc dù đã có cải cách lập pháp, khiến các đơn vị tiền tuyến bị suy yếu phải đối mặt với cuộc tiến công về phía đông của Nga.
“luật này quy định về việc huy động người dân và tất cả các nguồn lực có trong nước. Hoàn toàn là tất cả mọi người,” Zelenskiy nói trong một video phỏng vấn do Văn phòng Tổng thống công bố vào ngày 27 tháng Giêng.
“Và thật không may, đó chính là thách thức của cuộc chiến này, và tại sao chúng ta cần phải đẩy nhanh tốc độ để chấm dứt nó. Để buộc Nga phải chấm dứt cuộc chiến này.”
Đàn ông Ukraine từ 18 đến 60 tuổi bị cấm rời khỏi đất nước theo luật thiết quân luật, nhưng chỉ những người trên 25 tuổi mới đủ điều kiện tham gia nghĩa vụ quân sự. Chính phủ hiện đang hoàn thiện các cải cách để tuyển dụng những người từ 18 đến 25 tuổi, nhằm mục đích khiến việc nhập ngũ tự nguyện hấp dẫn hơn đối với những công dân trẻ tuổi.
“Hôm nay chúng tôi đang tự bảo vệ mình,” Zelenskiy nói.
“Nếu ngày mai, ví dụ, một nửa quân đội chỉ về nhà, thì chúng ta nên đầu hàng ngay từ ngày đầu tiên. Đó là cách mọi thứ diễn ra. Bởi vì nếu một nửa số người về nhà vào ngày mai, (Tổng thống Nga Vladimir) Putin sẽ giết tất cả chúng ta.”
Trong khi Zelenskiy cho biết cách tốt nhất để đưa binh lính về nước là buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh, ông thừa nhận rằng Quân đội cần có chính sách tốt hơn về việc luân chuyển và thay thế nhân sự.
“Họ có luân phiên hoặc kỳ nghỉ. Nhưng chắc chắn là không đủ,” ông nói.
“Chắc chắn chúng ta cần phải cải thiện phẩm chất đó.”
Lực lượng Nga đông hơn đáng kể so với lực lượng Ukraine ở một số khu vực mặt trận và đã có thể giành được lãnh thổ ở miền Đông Ukraine trong khi phải chịu tổn thất nặng nề.
Chính quyền Ukraine đã phải đối mặt với sự chỉ trích vì các chiến thuật huy động cưỡng bức hung hăng và được cho là đã chuyển nhân sự Không quân lành nghề vào các đơn vị bộ binh. Đồng thời, Zelenskiy đã từ chối hạ độ tuổi dự thảo xuống 18 mặc dù Hoa Kỳ ngày càng gây áp lực để làm như vậy.
[Kyiv Independent: 'If half the people go home tomorrow, Putin will kill us all' — Zelensky defends mobilization]
9. Ngoại trưởng Tây Ban Nha Albares thăm Ukraine để tái khẳng định sự ủng hộ trong bối cảnh cuộc xâm lược của Nga vẫn tiếp diễn
Ngoại trưởng Tây Ban Nha Jose Manuel Albares đã đến thành phố Lviv, phía tây Ukraine vào ngày 28 tháng Giêng, tái khẳng định sự ủng hộ của Tây Ban Nha đối với Ukraine trong bối cảnh Nga xâm lược toàn diện.
“Năm nay sẽ là năm hòa bình”, Albares viết trên X, nhấn mạnh cam kết của Tây Ban Nha đối với một “nền hòa bình công bằng” bảo đảm chủ quyền và tự do của Ukraine.
Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha đã vạch ra ba mục tiêu chính cho chuyến đi: củng cố sự ủng hộ về chính trị và ngoại giao, cung cấp viện trợ nhân đạo và bảo vệ di sản văn hóa của Ukraine, theo hãng tin Tây Ban Nha La Razon.
Trong chuyến thăm của mình, Albares sẽ có cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Ukraine, Andrii Sybiha, để thảo luận về sự ủng hộ chính trị của Tây Ban Nha và vai trò của Tây Ban Nha trong công cuộc tái thiết Ukraine.
“Tôi biết ơn Tây Ban Nha vì sự ủng hộ của họ và mong muốn có các cuộc hội đàm có ý nghĩa ngày hôm nay”, Sybiha cho biết.
Hai quan chức đã gặp nhau trước các cuộc thảo luận để tưởng nhớ những người lính Ukraine đã hy sinh tại nghĩa trang Lychakiv ở Lviv.
Vào tháng 5, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez đã ký một thỏa thuận an ninh song phương có thời hạn 10 năm, theo đó Tây Ban Nha cam kết viện trợ 1 tỷ euro, hay 1,1 tỷ đô la, cho năm 2024 và 5 tỷ euro, hay 5,4 tỷ đô la, cho đến năm 2027. Sự hỗ trợ này bao gồm hỗ trợ kinh tế, quân sự và nhân đạo.
[Kyiv Independent: Spanish Foreign Minister Albares visits Ukraine to reaffirm support amid war]
10. Phản ứng của thế giới khi Đồng minh của Putin Lukashenko bảo đảm nhiệm kỳ thứ 7 không có gì đáng ngạc nhiên ở Belarus
Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, có biệt danh là “nhà độc tài cuối cùng của Âu Châu”, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hôm Chúa Nhật, 26 Tháng Giêng, bảo đảm nhiệm kỳ thứ bảy và kéo dài thời gian cầm quyền của mình thêm hơn ba thập niên.
Lukashenko đã chứng minh mình là một trong những đồng minh quan trọng nhất của Putin. Ông đóng vai trò then chốt trong việc đánh bại cuộc nổi loạn bất ngờ của nhóm lính đánh thuê Wagner sau khi người sáng lập và lãnh đạo của nhóm, Yevgeny Prigozhin đã qua đời, ra lệnh cho họ hành quân đến Mạc Tư Khoa khoảng 15 tháng sau khi Nga xâm lược Ukraine.
Mặc dù Belarus không trực tiếp tham gia vào cuộc chiến ở Ukraine, nhưng Lukashenko đã cho phép đất nước mình đóng vai trò là nơi tập trung lực lượng của Nga, và mối quan hệ kinh tế và quân sự giữa hai nước ngày càng sâu sắc hơn.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington, DC, đã cảnh báo rằng chiến thắng của Lukashenko sẽ đưa Belarus tiến gần hơn một bước tới việc sáp nhập đất nước này vào Nga, quốc gia sẽ tìm kiếm quyền lực thống trị đối với hầu hết, nếu không muốn nói là toàn bộ, các khía cạnh của chính quyền Belarus.
Các phòng phiếu đã đóng cửa lúc 8 giờ tối giờ địa phương, nhưng chỉ vài giờ sau đó, các hãng tin địa phương đã có thể dự đoán một chiến thắng áp đảo, theo Reuters. Các cuộc thăm dò ý kiến cử tri sau khi bỏ phiếu cho thấy Lukashenko đã giành được 87,6 phần trăm số phiếu bầu—nhiều hơn so với cuộc bỏ phiếu năm 2020 đầy tranh cãi.
Belarus đã chuyển cuộc bầu cử thông thường từ mốc thời gian mùa hè sang tháng Giêng, cố gắng bảo đảm nhiệm kỳ thứ bảy cho Lukashenko, kéo dài thời gian cầm quyền của ông lên hơn 30 năm. Ông được bầu lần đầu tiên vào năm 1994 và giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2020 với 80 phần trăm số phiếu bầu. Vào Tháng Giêng, khả năng có các cuộc biểu tình là rất thấp vì trời quá lạnh.
Phương Tây đã bác bỏ cuộc bỏ phiếu năm 2020, cáo buộc chính phủ Lukashenko gian lận. Kết quả này đã thúc đẩy các cuộc biểu tình trên toàn quốc và một cuộc đàn áp tương ứng đối với những người bất đồng chính kiến dẫn đến việc bắt giữ khoảng 65.000 người.
Theo Euro News, có lẽ điều không làm phương Tây ngạc nhiên là cuộc đàn áp hàng chục ngàn công dân Belarus và việc đóng cửa “hàng trăm” cơ quan truyền thông độc lập và các tổ chức phi chính phủ, gọi tắt là NGO.
Lukashenko đã ân xá cho hơn 250 người, những người mà các nhà hoạt động nhân quyền coi là tù nhân chính trị, và ngay trước cuộc bầu cử, ông đã ân xá cho 15 tù nhân như một phần của “cử chỉ nhân đạo”, như truyền thông nhà nước đưa tin.
Ủy ban Bầu cử Trung ương của đất nước cũng đã có động thái ngăn chặn các ứng cử viên đối lập, chỉ cho phép những người thách đấu “mang tính tượng trưng”, theo một báo cáo vào tháng 11 của Associated Press. Đối thủ chính của ông trong cuộc bầu cử năm 2020, Sviatlana Tsikhanouskaya, đã buộc phải chạy trốn sau khi thua cuộc bầu cử, trở thành “lãnh đạo lưu vong”.
Sviatlana Tsikhanouskaya, người tự nhận mình là tổng thống đắc cử của Belarus, đã viết trên X, vào Chúa Nhật: “Hôm nay, chúng ta đã diễn hành vì tự do tại Warsaw—đoàn kết và không lay chuyển, tôn vinh những anh hùng đã hy sinh mạng sống vì tự do. Cùng nhau, chúng ta là không thể ngăn cản. Là người Belarus, chúng ta sẽ không bao giờ mất hy vọng. Chúng ta sẽ giành lại đất nước và trở về nhà mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Belarus muôn năm! “
Steve Rosenberg, biên tập viên chuyên mục Nga của BBC News, đã viết trên X vào thứ Bảy: “Tuần này ở Belarus, có người nói với tôi rằng 'Không có lựa chọn nào khác ngoài Alexander Lukashenko làm nhà lãnh đạo đất nước chúng ta.' Ai đã nói thế? Một trong những ứng cử viên được phép ra tranh cử với Lukashenko trong cuộc bầu cử.”
Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda đã viết trên X vào Chúa Nhật: “Chúng ta hãy làm rõ ràng: những gì đang diễn ra ở Belarus ngày hôm nay không thể được gọi là bầu cử. Một lần nữa, Alyaksandr Lukashenka đang sử dụng các thuộc tính bên ngoài của nền dân chủ để duy trì quyền lực. Nhưng ông ta không phải – và sẽ không phải sau sự kiện hôm nay – là một tổng thống hợp pháp của Belarus.”
Các cuộc biểu tình có thể nổ ra như năm 2020, nhưng các cuộc biểu tình này không dẫn đến bất kỳ thay đổi nào mà chỉ dẫn đến sự đàn áp nghiêm trọng của chính phủ.