Emma Gatti, trong bản tin ngày 11/12/25, nhận định rằng: Đức Leo XIV đang tiếp bước người tiền nhiệm bằng cách áp dụng cách tiếp cận thận trọng, đảm bảo rằng Đức Mẹ được tôn kính mà không làm lu mờ vị trí tối cao của Chúa Kitô.
Chủ đề về lòng sùng kính Đức Mẹ đã trở lại vị trí hàng đầu trong Giáo hội trong những tháng gần đây, được thúc đẩy bởi một loạt các lời minh xác. Ngày 4 tháng 11, Bộ Giáo lý Đức tin đã công bố bản văn giáo lý Mater Populi Fidelis (Mẹ của dân Chúa), làm rõ một số danh hiệu được gán cho Đức Trinh Nữ Maria — đặc biệt là các danh hiệu “Đồng Cứu Chuộc” và “Đấng Trung Gian”.
Bản văn này làm rõ lập trường của Giáo hội về địa vị và vai trò của Đức Maria, nhắc lại rằng theo đức tin Công Giáo, “chỉ có Thiên Chúa mới có thể ban ân sủng”.
Rô-ma cảnh báo chống lại bất cứ sự xem xét nào về Đức Trinh Nữ mà “làm chúng ta xao lãng khỏi Chúa Kitô hoặc đặt Mẹ ngang hàng với Con Thiên Chúa”.
Tuy nhiên, mục đích của bản văn không phải là để “sửa chữa” “lòng đạo đức của dân Chúa”, mà là để “trân trọng, ngưỡng mộ và khuyến khích lòng đạo đức đó”, bản văn nêu rõ. Thật vậy, bản văn nhấn mạnh sự “cộng tác” đặc biệt của Đức Maria trong công cuộc cứu độ của Chúa Giêsu như một “tình mẫu tử thiêng liêng” đối với nhân loại.
Mặc dù việc đón nhận thông điệp Mater Populi Fidelis đã là chủ đề được bàn luận nhiều, nhưng nó không phải do Đức Giáo Hoàng Leo XIV khởi xướng, vì nó được viết trong thời kỳ trị vì của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Tuy nhiên, bản văn này đã được vị Giáo hoàng mới phê chuẩn — và thậm chí, một cách bất thường, là hai lần.
Đức Hồng Y Robert Prevost (người sau này trở thành Đức Giáo Hoàng Leo) đã phê chuẩn bản văn này khi còn là một Hồng Y thành viên của bộ Giáo triều vào ngày 26 tháng 3 — trước khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô qua đời — và sau đó với tư cách là Giáo hoàng vào ngày 7 tháng 10.
Phù hợp với cách tiếp cận trước đây của ngài, vài tuần trước khi được công bố, trong Thánh lễ mừng Năm Thánh Linh đạo Đức Mẹ, dành riêng cho các nhóm và phong trào gắn bó với Đức Trinh Nữ Maria, Đức Giáo Hoàng đã nhận xét rằng “Linh đạo Đức Mẹ, nuôi dưỡng đức tin của chúng ta, có Chúa Giêsu là trung tâm”. Những lời này mang cùng một giọng điệu với bản văn sau này.
Trong cuốn sách Leo XIV, portrait d’un pape péruvien (Leo XIV, Chân dung một vị Giáo hoàng người Peru, 2025, Fayard), nhà thần học Véronique Lecaros đã làm chứng cho “thái độ rất thực dụng” mà Cha Robert Francis Prevost đã áp dụng đối với những thị kiến và thông điệp được cho là từ thế giới bên kia khi ngài còn là một nhà truyền giáo ở Peru. Theo một trong những cộng sự thân cận của ông, César Piscoya, vị tu sĩ dòng Augustinô này từng cảnh báo: “Hãy nghĩ rằng 103 lần những thị kiến này đến từ trí tưởng tượng. Có thể lần thứ 104, đó là một thông điệp được linh hứng…”
Một loạt các câu có và không
Các tài liệu minh xác khác đã được Vatican công bố trong những tuần gần đây. Vào ngày 9 tháng 7, Bộ Giáo Lý Đức Tin đã ban cấp nihil obstat cho các cuộc hiện ra của Đức Mẹ trên núi Zvir ở Slovakia, đồng thời cảnh báo chống lại một số thông điệp mơ hồ được cho là của mẹ Chúa Giêsu. Ngày 12 tháng 11, “Người bảo vệ tín điều” đã ra sắc lệnh rằng hiện tượng được cho là các cuộc hiện ra ở Dozulé, Normandy, “phải được xem xét một cách dứt khoát là không siêu nhiên”.
Một lần nữa, những phán quyết này không có gì mới. Vào tháng 5 năm 2024, dưới triều Đức Giáo Hoàng Phanxicô, một phương pháp mới để đánh giá các hiện tượng huyền bí đã được giới thiệu.
Những tiêu chuẩn này thiết lập một thang điểm gồm sáu “cấp độ” đánh giá, cho phép làm nổi bật cả khía cạnh tích cực lẫn tiêu cực của cùng một hiện tượng. Do đó, việc nghiên cứu các trường hợp này đang tiếp tục dưới triều của vị kế nhiệm ngài.
Huy hiệu Giáo hoàng với hoa huệ Đức Mẹ
Ngay từ đầu triều giáo hoàng của mình, Đức Leo XIV đã bày tỏ tình cảm bản thân của ngài đối với Đức Trinh Nữ Maria. Chào đón đám đông từ ban công của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, ngay sau khi được bầu chọn, vị Giáo hoàng mới nhấn mạnh rằng ngày 8 tháng 5 là ngày cầu nguyện với Đức Mẹ Pompeii. “Đức Mẹ Maria luôn muốn đồng hành cùng chúng ta, ở gần chúng ta, giúp đỡ chúng ta bằng lời cầu bầu và tình yêu thương của Mẹ,” ngài nói trước khi mời gọi các tín hữu đọc kinh Kính Mừng Maria.
Trong cuốn sách của bà, Véronique Lecaros bình luận về việc lựa chọn huy hiệu giáo hoàng—giống như huy hiệu giám mục của Robert Prevost—trong đó có các biểu tượng đặc trưng của dòng Augustinô, đặc biệt là hoa huệ tây, “biểu tượng Đức Mẹ tiêu biểu nhất.” Bà viết: “Lòng sùng kính Đức Mẹ, dưới hình thức khôn ngoan và suy niệm, rất phù hợp với linh đạo của dòng Augustinô và cũng thể hiện chiều kích bản thân của Đức Leo XIV.”
Một ngày sau khi được bầu chọn, chuyến đi đầu tiên của Đức Giáo Hoàng Leo XIV ra khỏi Rome cũng mang chủ đề Đức Mẹ: ngài đến Genazzano để cầu nguyện tại Đền thờ Đức Mẹ Chỉ Bảo Đàng Lành, được thành lập vào thế kỷ 15 bởi một nữ tu dòng Augustinô, Chân phước Petruccia.
Lòng trìu mến của Thiên Chúa
Trong năm kỷ niệm linh đạo Đức Mẹ, người kế vị Thánh Phêrô đã tuyên bố rằng “linh đạo Thánh Mẫu đích thực mang đến sự dịu dàng của Thiên Chúa, cách Người ‘làm mẹ’, để chiếu sáng trong Giáo Hội.”
Ngài nói thêm khi giải thích chi tiết hơn về các chủ đề của Kinh Magnificat: “Linh đạo Thánh Mẫu đưa chúng ta đắm chìm trong lịch sử mà thiên đường đã mở ra. Nó giúp chúng ta thấy những kẻ kiêu ngạo bị tan vỡ trong sự tự phụ của họ, những kẻ quyền thế bị hạ bệ khỏi ngai vàng và những người giàu có bị đuổi về tay không”.
Kết thúc buổi lễ, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã đọc một lời cầu nguyện với Trái Tim Vô Nhiễm của Đức Mẹ Maria, trình bày Mẹ như là “môn đệ hoàn hảo của Chúa” và phó thác cho Mẹ “toàn thế giới và toàn thể nhân loại.”
Ngài khẩn cầu: “Mẹ của Giáo Hội, xin hãy đón nhận chúng con với lòng nhân từ, để dưới áo choàng của Mẹ, chúng con có thể tìm được nơi nương náu và được nâng đỡ bởi sự giúp đỡ từ mẫu của Mẹ trong những thử thách của cuộc sống”.