1. Trong thông điệp gửi tới Tổng thống Trump, tướng lĩnh cao cấp của Ukraine chỉ trích mạnh mẽ luận điệu của Điện Cẩm Linh trên chiến trường.

Chỉ huy cao cấp của Kyiv cho biết, binh lính Ukraine đang thể hiện tốt hơn nhiều trong các trận đánh ác liệt ở phía đông đất nước so với những gì Nga tuyên truyền, đồng thời lên án điều mà ông gọi là “thông tin sai lệch” của Điện Cẩm Linh nhằm gây ảnh hưởng đến dư luận quốc tế.

Buổi họp báo tuần này của Tướng Oleksandr Syrskyi nhằm mục đích thay đổi cục diện khi Ukraine đang chịu áp lực dữ dội từ Tổng thống Donald Trump yêu cầu nhượng bộ và chấp nhận một thỏa thuận hòa bình mà người của ông đã phác thảo ban đầu với Putin.

Tướng Syrskyi cho biết, Ukraine “chỉ đang rút lui chiến thuật” do các cuộc tấn công không ngừng của Nga, nhưng trên thực tế, Kyiv vẫn đang giữ vững phòng tuyến và thậm chí đã giành lại được một số vùng lãnh thổ ở các thị trấn trọng điểm đang tranh chấp trong những ngày gần đây.

Ông giải thích rằng Ukraine muốn chứng tỏ rằng họ “không chỉ đơn thuần là rút lui”, nhưng ngay khi Kyiv công bố các khu vực đã giành lại quyền kiểm soát, “kẻ thù lập tức điều thêm quân đến đó, hoặc phóng hỏa tiễn vào đó. Đối với chúng tôi, điều này gây thêm tổn thất trong khi chúng tôi đang cố gắng giảm thiểu chúng.”

Tướng Syrskyi đã nói chuyện với các phóng viên ở Kyiv trong bối cảnh Nga tiếp tục giành được những thắng lợi nhỏ từng bước một với cái giá khủng khiếp trước sự kháng cự quyết liệt của người Ukraine.

Đầu tháng này, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố quân đội nước này đã chiếm được thành phố tiền tuyến quan trọng Pokrovsk, cũng như bao vây quân đội Ukraine ở Myrnohrad gần đó và kiểm soát Vovchyansk và Kupiansk ở vùng Kharkiv.

Quân đội Ukraine khẳng định lực lượng của họ đã trở lại một số khu vực của Pokrovsk. Họ cho biết các nhóm nhỏ binh sĩ Nga đang thâm nhập để chụp ảnh với cờ nhằm mục đích tuyên truyền, nhưng chưa hoàn toàn kiểm soát được những tàn tích đổ nát của thành phố.

Mặc dù những thắng lợi của Nga trên chiến tuyến không nhiều, Điện Cẩm Linh hy vọng sẽ thuyết phục được những người ủng hộ Ukraine rằng việc tiếp tục hỗ trợ Kyiv là vô ích. Đó là thông điệp mà Washington đang nhận được và phát lại như một cái loa tuyên truyền không công cho Nga.

Trong một cuộc phỏng vấn với POLITICO tuần này, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng ông muốn Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nhanh chóng đồng ý với một thỏa thuận hòa bình.

“Ông ấy sẽ phải tỉnh táo hơn và bắt đầu chấp nhận thực tế, bạn biết đấy, khi bạn đang thua cuộc — bởi vì bạn đang thua cuộc,” Tổng thống Trump nói.

Kế hoạch ban đầu kêu gọi Ukraine bàn giao các khu vực phòng thủ trọng yếu ở vùng Donetsk, bao gồm cả Pokrovsk, nhưng đã được sửa đổi sau những phản đối mạnh mẽ từ Kyiv và các nước Âu Châu. Tổng thống Zelenskiy khẳng định sẽ không bàn giao bất kỳ lãnh thổ nào của Ukraine cho Nga.

Tướng Syrskyi nhấn mạnh rằng những thành quả mà Nga đạt được nhỏ hơn nhiều so với những gì Điện Cẩm Linh công bố.

Tướng Syrskyi nói: “Quy mô những lời dối trá của Nga vượt xa tốc độ tiến quân thực tế của quân đội chúng ta gấp nhiều lần. Kẻ thù sử dụng thông tin sai lệch và bản đồ giả trong một cuộc chiến tranh hỗn hợp chống lại Ukraine, gây ảnh hưởng đến cả dư luận nước ngoài, xã hội và quân đội của chúng ta.”

Viện Nghiên cứu Chiến tranh cho biết trong một bản cập nhật được công bố hôm thứ Ba rằng lực lượng Nga chỉ giành được 0,77% lãnh thổ Ukraine tính đến thời điểm này trong năm, trong khi chịu tổn thất nhân sự cao một cách không tương xứng.

Theo ISW, chiến dịch quân sự của Nga nhằm chiếm phần còn lại của Donetsk, bao gồm cả một vành đai các thành phố được phòng thủ kiên cố, có thể sẽ kéo dài ít nhất từ hai đến ba năm, đặt ra thách thức đáng kể và dẫn đến những trận chiến khó khăn và tốn kém mà Nga có thể không đủ sức gánh vác.

“Nỗ lực chiến tranh nhận thức của Nga nhằm mục đích thúc đẩy Ukraine và phương Tây nhượng lại vùng lãnh thổ được phòng thủ kiên cố này cho Nga mà không cần giao tranh, cho phép Nga tránh phải tốn nhiều thời gian và nguồn lực để cố gắng chiếm lấy nó trên chiến trường”, viện nghiên cứu này cho biết thêm.

Tướng Syrskyi cho biết tại một số khu vực, lực lượng Nga chỉ tiến được chưa đến 5 km mỗi tháng. “Với tốc độ như vậy, sự tiến công của quân Nga đi kèm với tổn thất hơn 1.000 người mỗi ngày là một kết quả không đáng kể”, vị tướng này nói thêm.

Tuy nhiên, Tướng Syrskyi thừa nhận tình hình rất khắc nghiệt đối với quân đội Ukraine đang bảo vệ Pokrovsk, nơi Nga đã triển khai 156.000 quân tham chiến. “Hiện tại, đây là chiến trường chính”, ông nói.

Ông thừa nhận rằng vào mùa thu năm nay, quân đội Ukraine đã rút hoàn toàn khỏi Pokrovsk, nhưng cho biết vào ngày 15 tháng 11, họ đã phát động một cuộc phản công và chiếm lại gần một nửa thành phố.

“Chúng tôi tiếp tục giữ vững khu vực phía bắc thành phố, dọc theo tuyến hỏa xa. Ngoài ra, phía tây Pokrovsk, chúng tôi đã giải phóng và kiểm soát khoảng 54 km vuông,” Tướng Syrskyi nói.

“Tình hình rất khó khăn, đặc biệt là khi có sương mù và mưa. Kẻ thù lợi dụng điều kiện thời tiết để tiến vào thành phố, tránh bị máy bay điều khiển từ xa của chúng ta tấn công. Tuy nhiên, trong tương lai, chúng ta sẽ chỉ tăng cường lực lượng của mình tại Pokrovsk”, vị chỉ huy nói thêm.

[Europe Maidan: In message to Trump, Ukraine’s top general attacks Kremlin battlefield narrative]

2. Sự bực bội của Tổng thống Trump đối với Ukraine và Âu Châu lên đến đỉnh điểm.

Việc Tổng thống Trump theo đuổi mục tiêu chấm dứt chiến tranh giữa Nga và Ukraine ngày càng bị thúc đẩy bởi chính sự thiếu kiên nhẫn của ông - với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và các nhà lãnh đạo Âu Châu mà Tổng thống Trump tin rằng đang cản trở hòa bình và hợp tác kinh tế trong tương lai giữa Washington và Mạc Tư Khoa.

Tổng thống Trump, người đã kêu gọi Nga quay trở lại G7 và nhiều lần bày tỏ mong muốn đưa Nga trở lại vòng tay kinh tế, đã thẳng thắn bày tỏ sự thất vọng của mình hôm thứ Hai tại Tòa Bạch Ốc với Dasha Burns của POLITICO trong một tập đặc biệt của chương trình “The Conversation”. Ông chế giễu các nhà lãnh đạo Âu Châu là những người chỉ biết nói mà không làm gì và tuyên bố rằng Tổng thống Zelenskiy “phải hợp tác” vì theo quan điểm của ông, “Nga đang nắm ưu thế”.

Tổng thống Zelenskiy, người mà Tổng thống Trump phàn nàn là chưa đọc đề xuất hòa bình mới nhất, đã dành ngày thứ Hai để làm việc với các nhà lãnh đạo Pháp, Đức và Anh về việc sửa đổi đề xuất 28 điểm của Mỹ mà ông cho biết đã được rút gọn xuống còn 20 điểm.

“Chúng tôi đã công khai loại bỏ các điểm chống Ukraine”, Tổng thống Zelenskiy nói với một nhóm phóng viên ở Kyiv, nhấn mạnh rằng Ukraine vẫn cần sự bảo đảm an ninh mạnh mẽ hơn và ông chưa sẵn sàng trao cho Nga nhiều đất hơn ở Donbas so với lãnh thổ mà quân đội xâm lược hiện đang nắm giữ.

Với việc Nga khó có thể nhượng bộ các yêu cầu của mình, các cuộc đàm phán hòa bình do Tòa Bạch Ốc dẫn dắt dường như đang bị đình trệ. Và khi sự bực tức của Tổng thống Trump ngày càng sâu sắc, áp lực đang gia tăng lên những người Âu Châu ủng hộ Tổng thống Zelenskiy để chứng minh Tổng thống Trump sai.

“ Ông ấy nói chúng ta không sản xuất, và tôi rất tiếc phải nói điều này, nhưng quả thực có phần đúng,” một quan chức Âu Châu, một trong ba người được phỏng vấn cho bản báo cáo này (yêu cầu giấu tên vì không được phép phát ngôn công khai) cho biết. “Hiện tại chúng ta đang làm điều đó, nhưng chúng tôi đã chậm nhận ra rằng chính chúng tôi là giải pháp cho vấn đề của mình.”

Quan chức này chỉ ra các cam kết tăng chi tiêu quốc phòng của NATO và sáng kiến PURL, theo đó các đồng minh NATO mua vũ khí của Mỹ để gửi cho Ukraine, như bằng chứng cho thấy mọi thứ đã bắt đầu thay đổi. Nhưng trong ngắn hạn, Liên minh Âu Châu đang phải vật lộn để thuyết phục Bỉ ủng hộ khoản vay gần 200 tỷ đô la cho Ukraine được tài trợ bằng tài sản bị tịch thu của Nga.

“Nếu chúng ta thất bại trong việc này, chúng ta sẽ gặp rắc rối lớn,” một quan chức Âu Châu khác cho biết.

Áp lực ngày càng gia tăng của Tổng thống Trump đối với Ukraine cho thấy rõ rằng nhiều tháng thăm dò thông qua các tin nhắn riêng, những lời tâng bốc công khai và sự nhượng bộ nói chung đã mang lại cho Âu Châu rất ít lợi ích.

Tuy nhiên, Liana Fix, một chuyên gia cao cấp về Âu Châu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, cho biết các nhà lãnh đạo ở phía bên kia Đại Tây Dương “hiểu rất rõ rằng họ không thể chỉ đứng lên chống lại Tổng thống Trump và dũng cảm nói với ông ta rằng, ông biết đấy, đây không phải là cách đối xử với Âu Châu, bởi vì sự phụ thuộc mang tính sống còn vẫn tồn tại giữa Âu Châu và Hoa Kỳ.”

Tuy nhiên, một số người ở Âu Châu vẫn tiếp tục bày tỏ sự sốc và phẫn nộ trước chính sách ngoại giao thiên vị Nga của Tổng thống Trump, phản bác nhận định của tổng thống trong cuộc phỏng vấn với POLITICO rằng quân đội của Putin đang chiếm ưu thế bất chấp sự tiến quân chậm chạp của họ trên khắp Donbas, nơi hiện có hơn một nửa lãnh thổ nằm dưới sự kiểm soát của Nga.

“Quan điểm của chúng tôi không phải là Ukraine đang thua cuộc. Nếu Nga mạnh đến thế, họ đã có thể kết thúc chiến tranh trong vòng 24 giờ,” một nhà ngoại giao Âu Châu thứ ba nói. “Nếu bạn nghĩ rằng Nga đang thắng, điều đó có nghĩa là gì - bạn đang trao cho họ tất cả mọi thứ? Đó không phải là một nền hòa bình bền vững. Bạn sẽ thưởng cho người Nga vì sự xâm lược của họ và họ sẽ tìm kiếm thêm nữa - không chỉ ở Ukraine mà còn ở Âu Châu.”

Tổng thống Trump đã từ chối phê duyệt viện trợ quốc phòng bổ sung cho Ukraine, đồng thời chỉ trích người tiền nhiệm vì đã gửi hàng tỷ đô la viện trợ - được các đảng viên Dân chủ và nhiều đảng viên Cộng hòa trong Quốc hội thông qua - để giúp nước này tự vệ sau cuộc xâm lược của Nga vào tháng 2 năm 2022.

Jake Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Joe Biden, cho biết tuyên bố của Tổng thống Trump rằng Nga đang chiếm ưu thế trên chiến trường không phù hợp với thực tế.

“Nga đã không đạt được các mục tiêu chiến lược của mình ở Ukraine. Họ đã hoàn toàn thất bại trong mục tiêu ban đầu là chiếm Kyiv và khuất phục đất nước này, và thậm chí còn thất bại trong mục tiêu hạn chế hơn là chiếm toàn bộ Donbas và làm suy yếu Ukraine về mặt an ninh”, Sullivan nói, đồng thời cho rằng Ukraine có thể giành chiến thắng về mặt quân sự nếu nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ Mỹ. Vấn đề là chính Mỹ phải chịu trách nhiệm về các tổn thất của Ukraine trên chiến trường hiện nay vì đã cắt hết viện trợ và chặn đứng việc giao hàng cho NATO theo một kế hoạch phối hợp với Nga.

“Nhưng nếu Hoa Kỳ bỏ rơi Ukraine và về cơ bản đứng về phía Nga, thì tất nhiên mọi việc sẽ khó khăn hơn nhiều đối với Ukraine, và dường như đó là hướng đi mà chính quyền này đang theo đuổi.”

Rõ ràng rất muốn bình thường hóa quan hệ với Mạc Tư Khoa, động lực của Tổng thống Trump dường như hướng đến việc đạt được các thỏa thuận với Putin hơn là duy trì một liên minh xuyên Đại Tây Dương dựa trên các nguyên tắc dân chủ chung.

Fiona Hill, một chuyên gia về Nga từng phục vụ trong hội đồng an ninh quốc gia của Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên, lưu ý rằng ngoại giao Mỹ-Nga liên quan đến ba người có xuất thân kinh doanh và danh mục đầu tư: đặc phái viên Steve Witkoff và con rể của Tổng thống Trump là Jared Kushner ở phía Mỹ, và Kirill Dmitriev, nhà lãnh đạo quỹ đầu tư quốc gia của Nga.

“Putin luôn suy nghĩ xem đây là góc độ nào? Làm thế nào để tiếp cận người khác? Ông ta nắm rõ điểm yếu của Trump,” Hill nói hôm thứ Hai trên một podcast của Viện Brookings. “Ông ta biết mình muốn đạt được thỏa thuận, và ông ta đang nhấn mạnh điều này, và toàn bộ bối cảnh đều mang tính kinh doanh, chứ không thực sự là ngoại giao hay quân sự.”

Thêm vào đó, Tổng thống Trump rất muốn chấm dứt sự phụ thuộc kéo dài hàng thập niên của Âu Châu vào Mỹ, là điều mà ông cho rằng đã gánh vác quá nhiều trong việc bảo đảm an ninh lục địa.

Kết thúc chiến tranh bằng một thỏa thuận phần lớn có lợi cho Putin không chỉ củng cố hình ảnh của Tổng thống Trump như một người kiến tạo hòa bình toàn cầu mà còn là lời cảnh báo cuối cùng cho Âu Châu rằng nhiều đồng minh lâu đời và kiên định nhất của Mỹ thực sự đang phải tự lo liệu.

Chiến lược an ninh quốc gia mới của Tổng thống Trump, được công bố tuần trước, đã nêu rõ điểm này, dành nhiều từ ngữ hơn cho mối đe dọa từ sự suy tàn văn minh của Âu Châu — chỉ trích toàn bộ lục địa về chính sách nhập cư và kinh tế — trong khi phớt lờ các mối đe dọa từ Trung Quốc, Nga hay Bắc Hàn.

Khi được POLITICO hỏi liệu các nước Âu Châu có tiếp tục là đồng minh của Mỹ hay không, Tổng thống Trump đã lảng tránh câu hỏi: “Điều đó còn tùy thuộc”, ông nói, đồng thời chỉ trích gay gắt các chính sách nhập cư. “Họ muốn giữ thái độ đúng mực về mặt chính trị, và điều đó khiến họ yếu đi”.

Âu Châu, bất chấp những lời cảnh báo từ Tổng thống Trump trong nhiều năm qua và nhận thức ngày càng tăng về sự cần thiết của điều mà Tổng thống Pháp Emanuel Macron gọi là “tự chủ chiến lược”, đã chậm chạp trong việc huy động lực lượng phòng thủ để có thể tự mình bảo vệ lục địa – và Ukraine.

Theo yêu cầu của Tổng thống Trump, các thành viên NATO đã đồng ý vào tháng 6 tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP trong thập niên tới. Và NATO hiện đang mua vũ khí của Mỹ để gửi cho Ukraine thông qua một sáng kiến mới của NATO. Nhưng điều đó có thể là quá ít và quá muộn khi cuộc chiến kéo dài sang mùa đông thứ tư, trong khi quân đội Ukraine đang thiếu đạn dược, vũ khí và tinh thần chiến đấu.

Trong khi Tổng thống Trump coi sự ngoan cố của Ukraine và Âu Châu là trở ngại chính đối với hòa bình, nhiều nhà ngoại giao lâu năm tin rằng chính sự không sẵn lòng của ông trong việc gia tăng áp lực lên Mạc Tư Khoa khiến những nỗ lực gìn giữ hòa bình của ông trở nên vô ích. Tổng thống Trump đã áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với dầu mỏ của Nga vào tháng trước, chỉ để rút lại ngay sau đó hàng loạt các lệnh trừng phạt.

“Chỉ muốn hòa bình thôi là chưa đủ. Bạn phải tạo ra một bối cảnh trong đó các bên liên quan sẵn sàng thỏa hiệp, dù là nhiệt tình hay miễn cưỡng,” Richard Haass, cựu chủ tịch Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, người từng là cố vấn cao cấp cho Ngoại trưởng Colin Powell dưới thời chính quyền George W. Bush, cho biết. “Trump đã hoàn toàn thất bại trong việc đó, vì vậy đây không phải là vấn đề khéo léo trong lời nói. Để thành công trên bàn đàm phán, bạn phải thành công ngoài bàn đàm phán. Và Trump đã thất bại trong việc đó.”

[Politico: Trump's frustration with Ukraine and Europe boils over]

3. Ba Lan có thể đổi những chiếc máy bay phản lực cũ nhất của mình lấy công nghệ chế tạo máy bay điều khiển từ xa của Ukraine.

Ba Lan có thể cung cấp cho Ukraine thêm khoảng 15 máy bay chiến đấu MiG-29.

Ukraine hiện sở hữu hàng chục máy bay MiG, nhưng cần thêm máy bay để bù đắp cho những tổn thất của các loại máy bay khác.

Những chiếc MiG tuy cũ nhưng vẫn hữu dụng, và chúng giúp không quân Ukraine có thêm thời gian trong khi chờ đợi những chiếc máy bay phản lực hiện đại hơn.

Ba Lan có thể sẽ tặng Ukraine vài chiếc máy bay chiến đấu Mikoyan MiG-29 cuối cùng do Liên Xô sản xuất. Những chiếc máy bay chiến đấu siêu thanh hai động cơ này đã có tuổi đời hàng chục năm và có thể không còn nhiều tuổi thọ nữa. Nhưng Ukraine không cần chúng phải sử dụng mãi mãi. Chúng sẽ là giải pháp tạm thời cho một vấn đề ngày càng trầm trọng.

Việc bổ sung các máy bay MiG-29 còn lại của Ba Lan có thể giúp tăng cường cho ba lữ đoàn MiG-29 của không quân Ukraine, bù đắp cho sự suy giảm liên tục trong kho máy bay tiêm kích Sukhoi Su-27 lớn hơn của lực lượng này—và giúp không quân có thêm thời gian trong khi chờ đợi thêm các máy bay chiến đấu do phương Tây sản xuất.

Bộ Tổng tham mưu Ba Lan tại Warsaw hôm thứ Ba đã thông báo về khả năng chuyển giao máy bay MiG-29. “Các cuộc đàm phán đang diễn ra với phía Ukraine về việc chuyển giao máy bay MiG-29”, bộ này cho biết. “Quyết định cuối cùng vẫn chưa được đưa ra.”

Nếu thỏa thuận được thông qua, Ukraine sẽ nhận được từ 14 đến 15 chiếc MiG-29 sản xuất từ những năm 1980 - nhưng đã được nâng cấp đáng kể - để bổ sung vào phi đội hiện có của mình, bao gồm hàng chục chiếc MiG-29 nguyên bản từ thời Liên Xô cũ cùng với 30 chiếc MiG khác do Azerbaijan, Slovakia và Ba Lan tặng sau khi Nga mở rộng chiến tranh chống lại Ukraine vào tháng 2 năm 2022.

Số lượng chính xác máy bay MiG-29 còn lại trong kho của Ukraine là một bí mật được giữ kín. Các lữ đoàn Ukraine đã tham chiến với khoảng 36 chiếc MiG đang hoạt động, mất 31 chiếc trong chiến đấu và có thể đã phải ngừng hoạt động một số chiếc khác do hư hỏng khung máy bay. Đồng thời, họ đã thay thế gần như mọi chiếc máy bay bị bắn rơi bằng máy bay được viện trợ và cũng bổ sung vào kho dự trữ trước chiến tranh bằng cách khôi phục những chiếc máy bay không thể bay được nằm trong kho dài hạn.

Có thể, sau ngần ấy thời gian và những trận chiến, lực lượng không quân hiện có nhiều máy bay MiG-29 còn hoạt động được hơn so với trước tháng 2 năm 2022. Việc bổ sung thêm khoảng 15 máy bay của Ba Lan sẽ tăng cường hơn nữa khả năng phục hồi cho một lực lượng vốn đã rất kiên cường.

Người Ba Lan không còn cần đến máy bay MiG nữa. Họ đang nhanh chóng chuyển đổi các phi đội của mình sang sử dụng máy bay F-16, F-35 do Lockheed Martin của Mỹ và FA-50 của Nam Hàn.

Mặc dù đề xuất tặng máy bay MiG “sẽ là một phần trong chính sách của liên minh nhằm hỗ trợ Ukraine và duy trì an ninh ở sườn phía đông của NATO”, theo cách diễn đạt của bộ tổng tham mưu Ba Lan, nhưng nó không hoàn toàn là hành động vị tha.

Không, Ba Lan mong muốn nhận lại được điều gì đó.

“Liên quan đến việc chuyển giao máy bay, các cuộc đàm phán đang được tiến hành với phía Ukraine về việc cung cấp cho Ba Lan một số công nghệ máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn được lựa chọn,” Bộ Tổng tham mưu cho biết. “Mục tiêu không chỉ là bồi thường trang thiết bị, mà trên hết là việc tiếp thu và cùng phát triển các năng lực quốc phòng và công nghiệp mới.”

Tiếp cận công nghệ máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, công nghệ đã được thử nghiệm trong các cuộc chiến chống lại lực lượng Nga.

Kinh nghiệm về hệ thống hỏa tiễn được phát triển trong suốt ba năm chiến tranh.

Khả năng phát triển và sản xuất công nghiệp quốc phòng chung

Kiến thức vận hành từ các hệ thống Ukraine đã được thử nghiệm trong chiến đấu.

Đây là một sự trao đổi công bằng đối với Ukraine, vì chính phủ của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy rất muốn tăng cường mối quan hệ giữa ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine và các ngành công nghiệp của các đồng minh thân cận nhất của Kyiv.

Trong biên chế của Ukraine, MiG-29 thực hiện tất cả các nhiệm vụ tương tự như Su-27 lớn hơn—và hiếm gặp hơn nhiều. Chúng bắn hạ hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga, thả bom lượn chính xác vào các vị trí của Nga và bắn hỏa tiễn dẫn đường bằng radar AGM-88 vào hệ thống phòng không của Nga.

Các máy bay F-16 và Mirage 2000 cũ của Ukraine (trước đây thuộc biên chế Âu Châu) cũng đảm nhiệm những nhiệm vụ này. Chỉ có một điều mà F-16 và Mirage làm được mà MiG không thể: gây nhiễu radar của Nga bằng các hệ thống tác chiến điện tử.

Việc bổ sung một lượng lớn máy bay MiG từ Ba Lan giúp không quân Ukraine có thêm thời gian để hoàn thiện việc đưa vào biên chế vài chục chiếc F-16 cuối cùng (trong số 90 chiếc đã cam kết) và vài chiếc Mirage 2000 cuối cùng (trong số khoảng một chục chiếc đã cam kết), đồng thời cũng đang hướng tới việc mua sắm các máy bay Saab Gripen tiên tiến từ Thụy Điển và Dassault Rafale hiện đại không kém từ Pháp, bắt đầu từ năm sau.

[Europe Maidan: Poland may trade its oldest jets for Ukraine’s drone know-how]

4. Đồng minh của Hoa Kỳ đẩy nhanh việc xây dựng căn cứ F-35 trong bối cảnh mối đe dọa quân sự từ Trung Quốc

Nhật Bản đang đẩy nhanh việc xây dựng một căn cứ huấn luyện cho máy bay chiến đấu của Hoa Kỳ và Nhật Bản trên một hòn đảo phía tây nam khi nước này tăng cường nỗ lực chống lại mối đe dọa ngày càng gia tăng từ Trung Quốc.

Các nhà hoạch định quốc phòng Hoa Kỳ coi Nhật Bản, một đồng minh theo hiệp ước của Hoa Kỳ, là quốc gia có tầm quan trọng chiến lược đối với thế trận quân sự của nước này ở tuyến đầu Tây Thái Bình Dương.

Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc đang tiến sát đến Quần đảo số 1, một chuỗi đảo mà Ngũ Giác Đài coi là chìa khóa để kiềm chế đối thủ Đông Á của họ trong trường hợp xảy ra xung đột. Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã gọi Trung Quốc là “thách thức chiến lược lớn nhất” của mình.

Tokyo đã cam kết tăng cường chi tiêu quốc phòng để phát triển vai trò của mình trong mạng lưới quốc phòng do Mỹ dẫn đầu, và hoạt động tại Mageshima chỉ là một mắt xích trong nỗ lực kéo dài nhiều năm của Nhật Bản nhằm củng cố sự hiện diện quân sự tại các hòn đảo phía tây xa xôi của nước này, bao gồm cả những hòn đảo gần nhất với Đài Loan, khu vực mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền và có thể trở thành điểm nóng.

Chính phủ Nhật Bản đã mua Mageshima, một hòn đảo nhỏ không có người ở thuộc tỉnh Kagoshima, với giá 146 triệu đô la vào năm 2019. Đến đầu thập niên tới, hòn đảo này sẽ trở thành trung tâm huấn luyện hoạt động bay chính cho máy bay F-35B, phiên bản cất cánh đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng của máy bay phản lực tàng hình Lockheed Martin được Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ và đối tác Nhật Bản sử dụng.

Đảo Mageshima nằm ở eo biển Osumi hẹp, một trong số ít tuyến đường thủy mà hải quân Trung Quốc sử dụng để tiếp cận Biển Phi Luật Tân và Thái Bình Dương rộng lớn hơn. Hình ảnh vệ tinh mà Newsweek đã xem xét cho thấy việc xây dựng căn cứ trên đảo đã tiếp tục diễn ra nhanh chóng kể từ khi bắt đầu vào Tháng Giêng năm 2023.

Công trình này đã không thoát khỏi sự chú ý ở Bắc Kinh. Tuần trước, đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV đã phát sóng một phóng sự đặc biệt, nhấn mạnh tốc độ tái vũ trang của Nhật Bản, trong bối cảnh căng thẳng ngoại giao giữa hai chính phủ đang diễn ra liên quan đến những bình luận gần đây của Thủ tướng Sanae Takaichi.

Một báo cáo được đăng tải hôm Chúa Nhật trên tờ nhà nước Trung Quốc Global Times cho biết việc xây dựng trên đảo Mageshima đã “tăng tốc đáng kể”.

“Hiện tại, các cơ sở quân sự chính – bao gồm đường băng dài 2.000 mét, kho đạn dược, cơ sở hạ tầng nhiên liệu như bể chứa và bến tàu tạm thời có khả năng chứa các tàu chiến lớn – đã được hình thành,” tờ báo dẫn lời các nhà phân tích giấu tên cho biết.

Theo TBS News của Nhật Bản, số lượng công nhân tham gia xây dựng, hiện đã bước sang năm thứ ba, đã vượt quá 6.000 vào tháng 10 lần đầu tiên—nhiều hơn 1.000 so với tháng 12 năm 2024.

Các máy bay chiến đấu trên Hàng Không Mẫu Hạm của Hoa Kỳ trước đây đã thực hiện các cuộc tập trận cất cánh và hạ cánh tại Cơ sở Không quân Hải quân Atsugi gần Tokyo, nhưng địa điểm này đã được chuyển hơn 700 dặm về phía nam đến Đảo Iwo To vào những năm 1990 do có khiếu nại về tiếng ồn.

Khoảng cách di chuyển của máy bay Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ còn tăng thêm sau khi họ chuyển từ Atsugi đến Iwakuni. Washington thúc ép Tokyo thiết lập một căn cứ huấn luyện dễ tiếp cận hơn, và cuối cùng Megashima đã được chọn.

Tống Trung Biên (Song Zhongping, 宋忠平) một chuyên gia về quân sự Trung Quốc, nói với tờHoàn cầu Thời báo rằng căn cứ này không chỉ có thể đóng vai trò là cơ sở huấn luyện phi công mà còn là một phần trong quá trình chuẩn bị “mở rộng quân sự” của Nhật Bản. Ông cũng nhận xét về vị trí chiến lược gần quần đảo Ryukyu của Mageshima.

Tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shinjiro Koizumi đã xác nhận kế hoạch điều động hỏa tiễn phòng không trên đảo Yonaguni, một đảo nhỏ thuộc quần đảo Ryukyu, cách bờ biển phía đông Đài Loan chỉ 60 dặm. Bắc Kinh lên án động thái này là “cực kỳ nguy hiểm”, cho rằng nó sẽ làm leo thang căng thẳng quân sự.

Ông Koizumi cho biết việc điều động này là cần thiết cho những nỗ lực an ninh quốc gia.

Những diễn biến này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Tokyo và Bắc Kinh sau phát biểu của Thủ tướng Takaichi vào ngày 7 tháng 11 rằng lực lượng Nhật Bản có thể can thiệp vào eo biển Đài Loan để giúp lực lượng Hoa Kỳ phá vỡ khả năng Trung Quốc phong tỏa hòn đảo này trong trường hợp khủng hoảng.

Takaichi ám chỉ rằng một cuộc phong tỏa quân sự sẽ đặt Nhật Bản vào “tình thế đe dọa sự sống còn”, một lý do hiếm hoi cho hành động quân sự theo hiến pháp hòa bình hậu chiến của nước này. Trong khi các nhà lãnh đạo Nhật Bản trước đây đã liên hệ tình hình xung quanh Đài Loan với an ninh Nhật Bản, thì tuyên bố của Takaichi là sự diễn đạt rõ ràng nhất từ trước đến nay về các điều kiện cho một cuộc can thiệp có thể xảy ra.

Các quan chức Trung Quốc và các nhà bình luận có liên hệ với nhà nước đã phát động một chiến dịch lên án liên tục, yêu cầu bà rút lại tuyên bố và cáo buộc Nhật Bản khôi phục chủ nghĩa phiêu lưu quân phiệt của những năm 1930 và 1940.

Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình, mặc dù chính quyền do Đảng Cộng sản lãnh đạo ở Bắc Kinh chưa bao giờ cai trị nơi này. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc vẫn nói tiếp rằng thống nhất - bằng vũ lực nếu cần thiết.

[Newsweek: US Ally Accelerates F-35 Base Building Amid China Military Threat]

5. Ukraine làm Nga bị mù: Hai hệ thống radar có khả năng theo dõi 300 mục tiêu cùng lúc bị phá hủy tại vùng Zaporizhzhia.

Lực lượng Phòng vệ phía Nam của Ukraine, phối hợp với Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine, đã tiến hành các cuộc tấn công chính xác nhằm vào các hệ thống phòng không của Nga tại khu vực Zaporizhzhia.

Theo Ivan Fedorov, nhà lãnh đạo Cơ quan Hành chính Quân sự Khu vực, hơn 70% tỉnh Zaporizhzhia đang bị Nga xâm lược. Tuy nhiên, thành phố chính của khu vực, Zaporizhzhia, vẫn được tự do.

Vị trí chiến lược của khu vực, nối liền miền nam Ukraine với mặt trận phía đông, đã khiến nơi đây thường xuyên trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công, oanh tạc bằng pháo binh và các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa.

Cuộc tấn công này làm giảm khả năng kiểm soát không phận của Nga và mở ra những cơ hội mới cho các hoạt động của Ukraine.

Hai trạm radar 1L125 “Niobiy‑SV” và một bệ phóng 9A83 của hệ thống hỏa tiễn phòng không S‑300V đã bị phá hủy hoàn toàn. Radar này là một trong những hệ thống trinh sát tầm xa chủ lực của Nga. Khả năng của nó bao gồm:

Theo Defense Express, radar này có một ăng-ten tự động được gắn trên khung gầm KAMAZ-5360, vận hành bởi một kíp lái gồm 3 người và tiêu thụ tới 30 kW điện năng.

Việc phá hủy đồng thời hai trạm radar như vậy sẽ gây gián đoạn nghiêm trọng phạm vi phủ sóng radar của Nga ở mặt trận phía nam.

Việc phá hủy bệ phóng 9A83, một thành phần quan trọng của hệ thống hỏa tiễn phòng không S-300V, không chỉ loại bỏ một phần khả năng phòng không tầm xa của Nga mà còn làm phức tạp việc vận hành hệ thống này trong khu vực.

Ngoài việc phá hủy radar và bệ phóng, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine còn tấn công binh lính và các vị trí của Nga, làm suy yếu hơn nữa khả năng chiến đấu của lực lượng xâm lược.

Lực lượng Ukraine tiếp tục phá hủy một cách có hệ thống các yếu tố quan trọng của hệ thống phòng không Nga, khiến bầu trời trên mặt trận phía nam ngày càng trở nên nguy hiểm đối với quân xâm lược.

[Europe Maidan: Ukraine blinds Russia: Two radars capable of tracking 300 targets simultaneously destroyed in Zaporizhzhia region]

6. Thủ tướng Anh Keir Starmer khẳng định Âu Châu ‘đoàn kết ủng hộ Ukraine’ sau cuộc tấn công của Tổng thống Trump.

Hôm thứ Tư, Keir Starmer đã lên tiếng phản bác lại những lời chỉ trích gay gắt của Ông Donald Trump nhằm vào Âu Châu.

Tổng thống Mỹ đã gây sốc cho các đồng minh khi phát biểu với POLITICO hôm thứ Hai rằng Âu Châu là một nhóm các quốc gia “đang suy tàn” do những người “yếu đuối” lãnh đạo.

Ông nói thêm: “Tôi cũng nghĩ rằng họ muốn tỏ ra quá đúng mực về mặt chính trị,” và “Tôi nghĩ họ không biết phải làm gì.”

Tuy nhiên, Thủ tướng Anh đã bác bỏ những lời chỉ trích của Tổng thống Trump trong phiên chất vấn hàng tuần tại Hạ viện, và khẳng định các quốc gia Âu Châu có những giá trị vững chắc đáng được bảo vệ.

“Những gì tôi thấy là một Âu Châu mạnh mẽ, đoàn kết ủng hộ Ukraine và đoàn kết ủng hộ các giá trị lâu đời của chúng ta về tự do và dân chủ,” Starmer nói với các nghị sĩ hôm thứ Tư. “Tôi sẽ luôn đứng lên bảo vệ những giá trị và những quyền tự do đó.”

Thủ tướng đã tiếp đón các nhà lãnh đạo Đức, Pháp và Ukraine tại Phố Downing hôm thứ Hai để tiến hành các cuộc đàm phán quan trọng về tương lai của Ukraine. Tuy nhiên, Chiến lược An ninh Quốc gia của Mỹ được công bố tuần trước cho biết Âu Châu đang đối mặt với “sự xóa sổ nền văn minh”, do tình trạng di cư quá mức từ các quốc gia Hồi giáo và các quốc gia ngoài Âu Châu gây ra.

Hôm thứ Tư, phát ngôn nhân của Starmer cũng lên tiếng bảo vệ Thị trưởng Luân Đôn thuộc đảng Lao động, Sadiq Khan, thị trưởng Hồi giáo đầu tiên của thủ đô, sau khi Tổng thống Trump chỉ trích ông.

Trong màn khẩu chiến mới nhất giữa hai người trong cuộc đối đầu kéo dài, Tổng thống Trump nói với POLITICO rằng Khan là “một thị trưởng tồi tệ” đã biến thủ đô nước Anh thành “một nơi hoàn toàn khác” so với trước đây.

“Những lời nhận xét đó là sai. Thị trưởng Luân Đôn đang làm rất tốt công việc của mình ở Luân Đôn,” phát ngôn nhân của Thủ tướng cho biết. “Thủ tướng vô cùng tự hào về thành tích của thị trưởng Luân Đôn và tự hào gọi ông ấy là đồng nghiệp và bạn bè.”

Phát ngôn nhân cũng bác bỏ cáo buộc của tổng thống Mỹ rằng ông Khan được bầu “vì có quá nhiều người tham gia” là không đúng sự thật.

Hôm thứ Ba, Khan nói với POLITICO rằng tổng thống Mỹ “bị ám ảnh” bởi ông và khẳng định người Mỹ đang “đổ xô” đến sống ở Luân Đôn vì các giá trị tự do của thành phố này là “trái ngược” với các giá trị của Tổng thống Trump.

[Politico: Starmer insists Europe ‘united behind Ukraine’ after Trump’s attack]

7. Đồng minh của Putin đưa ra thông tin cập nhật về việc triển khai vũ khí hạt nhân nhằm dằn mặt NATO

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã cập nhật kế hoạch điều động vũ khí hạt nhân phối hợp với Nga trên khắp đất nước mình.

Đồng minh thân cận của Putin cho biết rằng “vấn đề trả lại vũ khí hạt nhân cho chúng tôi đã được nêu ra.”

Theo hãng tin BelTA của Belarus, ông Lukashenko cho biết: “Chúng tôi cũng đã thảo luận về việc đặt các hệ thống hiện đại nhất của Nga trong tình trạng báo động. Chúng tôi hoàn toàn hiểu và nhận được sự hỗ trợ lẫn nhau từ Nga. Do đó, chúng tôi sẽ hợp tác để bảo vệ đất nước mình”.

“Chúng ta không thể phớt lờ sự huy động và quân sự hóa này [của các nước NATO]”, Lukashenko nói. “Các nước này không chi những khoản tiền khổng lồ để, như họ nói, chống lại Nga và Belarus mà không có lý do. Chúng tôi không có ý định tấn công bất cứ ai. Chúng tôi có đủ mọi thứ.”

Ông cảnh báo: “Chúng ta cần cập nhật các biện pháp phòng thủ để mọi người đều thấy rằng chúng ta sẵn sàng bảo vệ mọi mảnh đất của mình”.

Nga ban đầu công bố kế hoạch điều động vũ khí hạt nhân chiến thuật tại Belarus vào tháng 3 năm 2023, theo yêu cầu của Minsk. Đến tháng 4 năm 2024, Lukashenko đã xác nhận việc chuyển giao hàng chục đầu đạn. Các vũ khí này nằm trong khuôn khổ Nhà nước Liên bang Nga và Belarus, có hiệu lực từ tháng 3 năm 2025 và bao gồm một điều khoản quy định rằng các loại vũ khí này chỉ được sử dụng như một biện pháp cuối cùng.

Ông Lukashenko cũng xác nhận rằng hệ thống hỏa tiễn đạn đạo tầm trung Oreshnik của Nga sẽ đi vào hoạt động chiến đấu tại Belarus vào tháng 12 và sẽ được điều động trên khắp đất nước. Hệ thống Oreshnik, lần đầu tiên được công khai trong cuộc tấn công vào thành phố Dnipro của Ukraine năm 2024, có khả năng mang cả đầu đạn thông thường và hạt nhân.

“ Xin quý vị biết, chúng tôi lại một lần nữa trao đổi vũ khí hạt nhân,” Lukashenko nói, theo BelTA. “Chúng tôi đã gửi chúng đến Nga và mang về những vũ khí tiên tiến nhất. Chúng đã được đưa vào hoạt động. Việc bảo trì những vũ khí này rất tốn kém, và người Nga đã giúp chúng tôi làm điều đó. Vì vậy, chúng tôi đã trả lại những vũ khí này. Chúng tôi huấn luyện sử dụng chúng, cả trên máy bay và vũ khí hỏa tiễn. Và chúng tôi không hề giấu giếm điều đó.”

Vào tháng 9, lực lượng Nga và Belarus đã tiến hành các cuộc tập trận chung trong khuôn khổ “Zapad 2025”, một chuỗi diễn tập quân sự định kỳ bao gồm các hoạt động mô phỏng các hoạt động hạt nhân phi chiến lược. Theo thông tin tình báo Lithuania được hãng thông tấn ELTA trích dẫn, cuộc tập trận có sự tham gia của khoảng 30.000 quân - ít hơn nhiều so với con số 100.000 mà Moskva tuyên bố. Chỉ có 2.000 quân trong số đó là quân Nga; số còn lại đến từ Belarus và các quốc gia tham gia khác.

Mặc dù quy mô nhỏ hơn, các cuộc tập trận này được Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk mô tả là “rất hung hăng”. Để đáp trả, Ba Lan đã tiến hành các cuộc tập trận quân sự của riêng mình, mang mật danh Iron Defender, với sự tham gia của 30.000 binh sĩ và lực lượng từ nhiều quốc gia thành viên NATO.

[Newsweek: Putin Ally Issues Update on Deploying Nuclear Weapons in NATO Warning]

8. Lithuania vạch trần âm mưu giả mạo của Belarus nhằm vu khống Vilnius cho các cuộc tấn công hỗn hợp.

Cơ quan tình báo Lithuania đã phát hiện một chiến dịch của Belarus nhằm mục đích khiến Vilnius phải chịu trách nhiệm về các vụ tấn công bằng bóng bay đang diễn ra trên lãnh thổ của mình, theo thông báo của Cục An ninh Nhà nước, gọi tắt là VSD ngày 10 tháng 12.

Kế hoạch hoạt động như sau: các cá nhân giả danh quan chức VSD trên Telegram đề nghị trả tiền cho công dân Lithuania để đến Belarus và phóng những quả bóng bay lậu từ lãnh thổ Belarus trở lại Lithuania. Nếu thành công, Minsk có thể tuyên bố rằng chính tình báo Lithuania đang tổ chức các cuộc tấn công hỗn hợp đã làm tê liệt phi trường Vilnius và gây ra tình trạng khẩn cấp quốc gia - những cuộc tấn công mà Lithuania và Liên Hiệp Âu Châu hoàn toàn đổ lỗi cho Belarus.

“Những hành động như vậy là sự khiêu khích trắng trợn chống lại nhà nước chúng tôi”, VSD tuyên bố. “Với những sáng kiến này, chế độ Belarus tìm cách tạo ra ấn tượng rằng chính tình báo Lithuania đang tổ chức và khởi xướng một cuộc tấn công hỗn hợp chống lại Lithuania đã diễn ra hơn một tháng nay.”

Cơ quan tình báo Lithuania cho rằng chiến dịch này do các cơ quan an ninh Belarus thực hiện.

Bất cứ ai đến Belarus đều có nguy cơ bị giam giữ và truy tố bởi KGB Belarus.

Cái bẫy đằng sau lời đề nghị

Tổ chức VSD cảnh báo rằng bất cứ ai bị cám dỗ bởi những lời đề nghị này đều có nguy cơ trở thành công cụ tuyên truyền cho chế độ Lukashenka. Mối nguy hiểm không chỉ dừng lại ở việc gây tổn hại đến danh tiếng.

“Nếu họ quyết định đến Belarus, họ sẽ mạo hiểm sức khỏe và tự do của mình — họ có thể bị bắt giữ và xét xử bởi KGB Belarus ở đó”, cơ quan này cảnh báo.

Cơ quan tình báo Lithuania đánh giá rằng các cơ quan an ninh Belarus là chủ mưu và thực hiện chiến dịch này. Cơ quan này kêu gọi người dân không nên tham gia vào “các hành động độc hại của một quốc gia nước ngoài, điều này sẽ dẫn đến trách nhiệm hình sự nghiêm khắc”.

Vụ tấn công giả mạo này đã tạo thêm một lớp phức tạp mới cho chiến dịch chiến tranh hỗn hợp, buộc Lithuania phải nhiều lần đóng cửa phi trường chính của mình, khiến hàng ngàn người bị mắc kẹt, theo NPR. Ngày 9 tháng 12, chính phủ Lithuania đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia do những rủi ro an ninh từ các khinh khí cầu, theo hãng tin AP.

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen gọi các vụ xâm nhập bằng bóng bay là một “cuộc tấn công lai” của chế độ Lukashenka, và cơ quan ngoại giao của Liên Hiệp Âu Châu đã triệu tập Đại biện lâm thời Belarus tại Brussels để đưa ra công hàm chính thức về “các hành động lai xuất phát từ lãnh thổ Belarus”, theo CNN đưa tin.

Theo AP, phi trường quốc tế Vilnius đã phải đóng cửa hơn 60 giờ kể từ tháng 10 do mối đe dọa từ khinh khí cầu, ảnh hưởng đến hơn 350 chuyến bay và khoảng 51.000 hành khách.

“Belarus đang phát tín hiệu cho Lithuania rằng họ có thể nâng giá bất cứ lúc nào,” Linas Kojala, nhà lãnh đạo Trung tâm Nghiên cứu Địa chính trị và An ninh ở Vilnius, nói với AP. “Hôm qua là bằng việc vũ khí hóa vấn đề di cư, hôm nay là bằng những quả bóng bay mà khó có thể tách rời khỏi sự kiểm soát của chế độ.”

VSD nhắc nhở người dân rằng các cơ quan tình báo Nga và Belarus đang tích cực sử dụng Telegram để tìm kiếm các điệp viên tiềm năng, tuyển mộ họ và duy trì liên lạc.

Cơ quan tình báo Lithuania kêu gọi bất cứ ai nghi ngờ mình đã gặp phải các nỗ lực tuyển mộ hãy báo cáo. VSD đang đề nghị ân xá theo luật pháp Lithuania cho bất kỳ ai đã tham gia vào các hoạt động tình báo của Nga hoặc Belarus và tự nguyện trình diện.

[Europe Maidan: Lithuania exposes Belarusian false flag scheme to frame Vilnius for hybrid attacks]