Các chợ Giáng Sinh của Đức mở cửa năm nay trong bối cảnh an ninh được thắt chặt nhất ở Âu Châu thời bình, khi chính quyền cố gắng duy trì không khí lễ hội giữa những lo ngại về bạo lực chính trị và tôn giáo mới.

Chính quyền liên bang và khu vực đã chỉ thị cho các thành phố tăng cường các chốt kiểm soát, mở rộng giám sát và tăng cường sự hiện diện của cảnh sát vũ trang và nhân viên an ninh tư nhân trong suốt mùa Vọng. Các biện pháp này được đưa ra sau vụ tấn công bằng xe hơi ở Magdeburg năm ngoái, khiến sáu người thiệt mạng và hơn 300 người bị thương.

Tại Magdeburg, nơi Taleb al-Abdulmohsen lái chiếc BMW thuê lao vào đám đông gần tòa thị chính, khu chợ hiện đang hoạt động sau hàng rào kiên cố và cổng ra vào được kiểm soát. Khu chợ đã bị tạm dừng hoạt động trong ngày đầu tiên xét xử kẻ tấn công cho đến khi các quan chức xác nhận rằng các cấu trúc bảo vệ bổ sung đã được thiết lập. Các nhà điều tra cho biết Abdulmohsen, một cựu tín hữu Hồi giáo từng có hành vi bạo lực chống lại tôn giáo cũ của mình, đã hành động một mình.

Các cơ quan an ninh tiếp tục cảnh báo rằng các nhóm thánh chiến vẫn đang hoạt động. Vụ tấn công tại quảng trường Breitscheidplatz ở Berlin năm 2016, trong đó Anis Amri, một người ủng hộ Nhà nước Hồi giáo, gọi tắt là IS, đã sát hại 12 người bằng một chiếc xe tải bị cướp, vẫn là một điểm tham chiếu cho kế hoạch chống khủng bố. Theo tờ The Times, một quan chức cao cấp cho biết: “Daesh và al-Qaeda vẫn còn ngoài kia. Chúng vẫn đang cố gắng xúi giục mọi người thực hiện các cuộc tấn công khủng bố nhân danh chúng.”

Một số thành phố đã áp dụng mô phỏng “song sinh kỹ thuật số” để kiểm tra sơ đồ bố trí các điểm yếu và tính toán các tuyến đường di tản. Dresden đã chi hàng triệu đô la để tăng cường bảo vệ lối vào tại chợ Striezelmarkt. Tại Augsburg, chợ Christkindlesmarkt được bao quanh bởi các khối bê tông nặng 450 kg, được gọi là pitagon, được di chuyển theo từng khoảng thời gian để xe điện có thể đi qua. Osnabrück đã phong tỏa phần lớn trung tâm thành phố để xe cộ không thể lưu thông. Các thành phố nhỏ hơn cũng báo cáo các yêu cầu tương tự nhưng ít nguồn lực hơn; một số thành phố gần Hamburg đã được hướng dẫn thuê nhân viên an ninh chuyên nghiệp lần đầu tiên.

Các chợ ở Cologne, Frankfurt, Nuremberg, Leipzig và các trung tâm lớn khác hiện đang hoạt động với các biện pháp kiểm soát ra vào được tăng cường, hệ thống camera giám sát và đội ngũ tuần tra hỗn hợp gồm cảnh sát và bảo vệ tư nhân. Tại một số địa điểm, rào chắn đã được ngụy trang bằng sơn hoặc đồ trang trí theo mùa để giảm thiểu tác động thị giác. Bất chấp các hạn chế được tăng cường, các chợ trên khắp cả nước vẫn mở cửa theo lịch trình. Chính quyền cho biết các biện pháp này sẽ được duy trì đến hết tháng 12 và sẽ được xem xét lại sau mùa lễ hội.

Những diễn biến này, mặc dù tập trung vào sự an toàn tức thời, cũng đã mở ra một cuộc tranh luận rộng hơn về những áp lực đang định hình Âu Châu hiện đại: chính sách di cư, sự gắn kết xã hội, bản sắc tôn giáo và sự bất an âm thầm ngày càng bao trùm các biểu hiện công khai của văn hóa Kitô giáo.

Tuy mỗi vụ tấn công đều có hoàn cảnh riêng, nhưng nhìn chung, chúng đã tạo nên một bầu không khí khiến người Âu Châu giờ đây lo ngại về bạo lực tại các lễ hội vốn từng là biểu tượng của niềm vui cộng đồng. Việc phòng thủ nghiêm ngặt xung quanh các chợ Giáng Sinh không chỉ báo hiệu những mối đe dọa thực sự mà còn là nỗi lo lắng sâu sắc hơn về khả năng thích ứng của lục địa này trước những thay đổi mà nó đã trải qua.

Nỗi lo lắng đó không thể tách rời khỏi khó khăn dai dẳng của Âu Châu trong việc hội nhập số lượng lớn người mới đến. Trong nhiều năm, các chính phủ đã tiếp nhận người di cư mà không phát triển các cấu trúc xã hội, văn hóa hay tinh thần cần thiết để đón nhận họ một cách tốt nhất. Khoảng cách này đã tạo ra sự phân mảnh và bất nhất, khiến một số cộng đồng dễ bị xa lánh và, trong những trường hợp hiếm hoi nhưng nghiêm trọng, dễ bị cực đoan hóa. Mô hình này không mang tính phổ quát, cũng không liên quan đến người di cư nói chung, nhưng nó phơi bày một hệ thống không đủ khả năng duy trì nền tảng đạo đức và văn hóa mà sự hội nhập đòi hỏi.

Sự yếu kém này càng trầm trọng hơn bởi sự bất định ngày càng gia tăng của Âu Châu về bản sắc riêng. Quan điểm thế tục-tiến bộ đang chiếm ưu thế trong nhiều thể chế khuyến khích các quốc gia hạ thấp di sản Kitô giáo và coi những biểu hiện công khai của di sản đó là gây chia rẽ. Trong bối cảnh như vậy, Âu Châu đang chật vật tìm cách lý giải tại sao truyền thống của mình lại quan trọng. Như triết gia Roger Scruton đã cảnh báo, một nền văn minh ngày càng cảm thấy không thoải mái với chính ngôi nhà văn hóa của mình sẽ dễ mắc phải cái mà ngài gọi là oikophobia: một xu hướng không tin tưởng hoặc chối bỏ di sản của mình.

Một xã hội nghi ngờ giá trị của chính cội nguồn tôn giáo và văn hóa của mình sẽ không dễ dàng chào đón những người mới đến. Kết quả là một bản sắc chung bị suy yếu, từ đó làm suy yếu sự hòa nhập và gia tăng sự mong manh. Theo nghĩa này, các rào cản an ninh xung quanh các chợ Giáng Sinh là hậu quả hữu hình của một sự thoái lui văn hóa vô hình.

Theo quan điểm Kitô giáo, tình hình này đặt ra một trách nhiệm kép. Các quốc gia có quyền chính đáng trong việc quản lý biên giới của mình, nhưng quyền này phải luôn được thực hiện với sự tôn trọng nhân phẩm. Đức Giáo Hoàng Lêô XIII khẳng định rằng các quốc gia có quyền quyết định ai được nhập cảnh, nhưng nhấn mạnh rằng không chính sách nào được đối xử với người di cư một cách vô nhân đạo hoặc hạ thấp phẩm giá. Những nguyên tắc này không bị phản đối; chúng phụ thuộc vào một xã hội tự tin vào nền tảng đạo đức và tinh thần của mình.

Thách thức của Âu Châu là sự tự tin này đã suy yếu. Một nền văn minh thiếu tự tin về tâm hồn Kitô giáo của mình không thể mang lại cho người mới đến sự hòa nhập có ý nghĩa, cũng không thể duy trì lòng hào phóng mà lòng hiếu khách đích thực đòi hỏi. Sự mất đi tính nhất quán văn hóa không tạo nên sự hòa hợp; nó chỉ tạo ra sự dễ bị tổn thương.

Những rào cản gia cố hiện đang định hình các chợ Giáng Sinh ở Đức không chỉ là cơ sở hạ tầng bảo vệ. Chúng là biểu tượng của một lục địa đang vật lộn với hệ thống di cư hỗn loạn, sự tự ti về văn hóa và ký ức phai nhạt về đức tin từng gắn kết nó. Bạo lực đang phủ bóng đen lên các lễ hội Kitô giáo ngày nay không chỉ là hành động của những cá nhân đơn lẻ mà còn là sự phản ánh của một cuộc khủng hoảng sâu sắc hơn: niềm tin ngày càng suy giảm của Âu Châu vào những truyền thống đã hình thành nên nó.

Source:Catholic Herald