John Burger của Aleteia, xuất bản ngày 17/12/24, viết rằng Một trong số nhiều người Syria ăn mừng sự sụp đổ của chế độ của cựu tổng thống Bashar al-Assad là người đứng đầu Tổ chức Dân chủ Assyria, Gabriel Moushe Gawrieh. Cùng lúc đó, Gawrieh, sống ở thành phố Qamishli, đông bắc, đang để mắt đến nhóm phiến quân đã chỉ huy cuộc tấn công cuối cùng chống lại Assad và buộc nhà độc tài phải chạy trốn đến Moscow vào đầu tháng này.
Nhiều người đã bày tỏ mối quan ngại về loại chính phủ nào sẽ thay thế Assad, vì nhóm phiến quân lãnh đạo sự sụp đổ của chính phủ bạo chúa vẫn được chính phủ Hoa Kỳ phân loại là một tổ chức khủng bố từng có liên hệ với al Qaeda.
Nhưng Gawrieh rất tự tin. Ông coi nhóm Hayat Tahrir al Sham là người phản ứng với quan điểm của một bộ phận dân số Syria rất đa dạng đang được hưởng nhiều quyền tự do - bao gồm cả quyền tự do ngôn luận - lần đầu tiên sau hơn 50 năm.
"Chúng tôi đã có kinh nghiệm với Hayat Tahrir al Sham ở chính Idlib", Gawrieh nói với Aleteia. "Tôi không tin rằng Hayat Tahrir al Sham sẽ có thể cai trị đất nước theo cùng một cách như đã làm ở Idlib, nơi được coi là một cộng đồng rất bảo thủ, đặc biệt là khi ngay cả cộng đồng bảo thủ này ở Idlib cũng đã phản đối Hayat Tahrir al Sham trong hơn một năm.
"Tôi tin rằng Hayat Tahrir al Sham sẽ khó áp dụng cùng một phương pháp hoặc cách tiếp cận để kiểm soát toàn bộ đất nước, vì cộng đồng Syria là sự pha trộn rất đa dạng về quốc tịch, tôn giáo và những người có xuất thân khác nhau."
Chứng tỏ rất nhiều tôn trọng
Tại tỉnh Idlib, một khu vực phía tây bắc của Syria gần Aleppo, Hayat Tahrir al Sham cai trị bằng sự kết hợp giữa luật Hồi giáo cực đoan và sự khoan dung đối với các nhóm thiểu số. Gawrieh được khuyến khích rằng khi lực lượng của họ chiếm Aleppo, Hama, Homs và cuối cùng là Damascus trong tháng qua, Hayat Tahrir al Sham "vẫn cam kết bảo vệ tài sản và dân thường khỏi mọi hành vi vi phạm cụ thể... và thể hiện rất nhiều sự tôn trọng đối với các nhóm thiểu số, đặc biệt là cá Ki-tô hữu."
Gawrieh, một thành viên của Giáo hội Chính thống giáo Syria, đã tham gia vào phe đối lập Syria trong nhiều năm và đã bị bắt vào năm 2013, trong những ngày đầu của cuộc nội chiến Syria. Ông đã phải ngồi tù hai năm bảy tháng.
Ông nhìn lại những năm tháng của Assad, đặc biệt là 14 năm qua, như một "giai đoạn khó khăn đối với tất cả người Syria, bao gồm cả chúng tôi, vì nó bao gồm rất nhiều hành vi vi phạm nhân quyền cũng như tội ác chiến tranh".
Sự sụp đổ của chế độ Assad là "một bước tiến lớn hướng tới sự thống nhất của Syria cũng như hướng tới việc thành lập một chính phủ mới cho đất nước", ông cho biết trong một cuộc phỏng vấn do con gái ông, Simely, phiên dịch.
Quan tâm về tương lai
Tuy nhiên, niềm vui của ông trước sự sụp đổ của Assad bị ảnh hưởng bởi một số lo ngại về những gì sẽ xảy ra tiếp theo. Ông thừa nhận rằng một trong những lo ngại đó là định hướng cực đoan của Hayat Tahrir al Sham. Nhưng ông nhận thấy rằng Hayat Tahrir al Sham đã phản ứng với dư luận.
"Người Syria có thể lên tiếng [bây giờ] và chỉ ra bất cứ hành vi sai trái nào", ông nói, chỉ ra rằng Hayat Tahrir al Sham đã giương cờ của mình bên cạnh cờ Syria tại Quốc hội một ngày nọ, nhưng họ "nhận được rất nhiều khiếu nại từ tất cả người Syria, trên khắp Syria và cả ở nước ngoài, vì vậy họ đã gỡ bỏ nó vào ngày hôm sau".
Một mối lo ngại khác là các cuộc đụng độ có thể nổ ra giữa các phe phái đối lập Syria khác nhau.
Nhưng ông được khuyến khích rằng nhiều quốc gia đang thúc giục người Syria thành lập một chính phủ bao trùm, phi giáo phái, bảo vệ quyền của các nhóm thiểu số và phụ nữ.
“Tất cả các tổ chức chính trị và đảng phái ở Syria đều có rất nhiều việc phải làm để đóng góp, xây dựng một Syria mới,” Gawrieh nói. “Và chúng tôi sẽ không chấp nhận quay lại với sự áp bức trước đây.”