Jonah McKeown của hãng tin CNA, ngày 2 tháng 1 năm 2025, tường trình rằng Các nhà lập pháp Úc đã gây chấn động khắp thế giới gần đây khi thông qua một đạo luật — đạo luật đầu tiên thuộc loại này trên thế giới — cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng các trang mạng xã hội phổ biến như Facebook, Instagram, X và TikTok.
Đạo luật sửa đổi về an toàn trực tuyến (Độ tuổi tối thiểu sử dụng mạng xã hội) năm 2024, được Quốc hội Úc thông qua vội vã và được thông qua vào cuối tháng 11, dự kiến có hiệu lực vào ngày 10 tháng 12 năm 2025. Đạo luật này áp dụng mức phạt hàng chục triệu đô la đối với các công ty truyền thông xã hội nếu họ không xác minh đầy đủ độ tuổi của người dùng và thực hiện các bước hợp lý để ngăn chặn trẻ em dưới 16 tuổi có tài khoản.
Kế hoạch này đã nhận được cả lời khen ngợi và chỉ trích từ nhiều nơi trên thế giới khi các nhà bình luận có nhiều hậu cảnh và hệ tư tưởng khác nhau — bao gồm nhiều người Công Giáo — cố gắng đánh giá tính phù hợp của lệnh cấm như vậy và liệu trên thực tế, lệnh cấm này có thực sự hữu hiệu hay không.
Tổng giám mục Peter Comensoli của Melbourne, người đứng đầu tổng giáo phận lớn nhất của Úc, nói với CNA rằng Giáo hội tại Úc đang tích cực tham gia vào việc ủng hộ và chủ động giúp đỡ các bậc cha mẹ bảo vệ con cái của họ trong phương diện trực tuyến, bao gồm cả những tác động tiêu cực tiềm ẩn của phương tiện truyền thông xã hội và việc sử dụng điện thoại thông minh. Ngài cho biết tổng giáo phận đã thực hiện các bước để đào tạo giáo viên và phụ huynh về tầm quan trọng của "an toàn mạng" và năm nay đã triệu tập Hội nghị thượng đỉnh về an toàn điện tử với hơn 120 nhà giáo dục từ khắp tổng giáo phận để lắng nghe các chuyên gia trong lĩnh vực này về những cách tốt nhất để làm việc với học sinh sử dụng công nghệ.
Tổng giám mục nhấn mạnh vai trò quan trọng của cha mẹ là những nhà giáo dục chính của con cái họ, những người mà ngài cho biết nên tham gia tích cực vào việc bảo vệ trẻ em khỏi những tác hại trực tuyến, đặc biệt là nội dung khiêu dâm và bắt nạt trên mạng.
“Các bậc phụ huynh chia sẻ với tôi rằng thật khó để bảo vệ con cái họ khỏi những tác hại tiềm ẩn của mạng xã hội khi họ cảm thấy rằng họ đang từ chối con cái mình thứ mà bạn bè của chúng đều đang sử dụng”, ĐC Comensoli trả lời CNA bằng văn bản cho các câu hỏi.
“Tuy nhiên, có rất nhiều ví dụ về các lĩnh vực trong cuộc sống mà cộng đồng đã nêu rõ rằng trẻ em cần được bảo vệ. Rượu và lái xe là hai ví dụ nảy ra trong đầu khi luật pháp hạn chế quyền truy cập của trẻ em… Tôi thấy mạng xã hội cũng tương tự như vậy. Việc có cả thế giới trong tầm tay có thể mang lại nhiều điều tốt đẹp, nhưng trẻ em cần thời gian để trưởng thành để có thể hiểu đúng cách sử dụng nó một cách hữu hiệu”.
Một bản đệ trình vào tháng 6 năm 2024 từ Hội đồng giám mục Công Giáo Úc như một phần của quá trình đánh giá Đạo luật an toàn trực tuyến năm 2021 của quốc gia, do ĐC Comensoli ký với tư cách là chủ tịch Ủy ban về sự sống, gia đình và cam kết công cộng của các giám mục Úc, chủ yếu tập trung vào nhu cầu “cấp thiết” là bảo vệ trẻ em khỏi nội dung khiêu dâm trực tuyến.
Trong bản đệ trình, các giám mục đã thúc giục chính phủ thực hiện xác minh độ tuổi đối với nội dung khiêu dâm trực tuyến, đồng thời ủng hộ việc trao quyền cho cha mẹ nhiều hơn thông qua giáo dục và các nguồn lực. Các giám mục cũng viết rằng các công ty truyền thông xã hội phải chịu trách nhiệm pháp lý về nghĩa vụ chăm sóc để ngăn chặn trẻ em truy cập vào nội dung có hại.
ĐC Comensoli bình luận với CNA rằng một cách tiếp cận lành mạnh đối với công nghệ như phương tiện truyền thông xã hội có nghĩa là coi nó không chỉ là "nguồn gây hại" mà còn là một công cụ để "chia sẻ Chúa Kitô với thế giới". Nhưng giống như tất cả các công cụ, "chúng ta phải học cách sử dụng chúng đúng cách", ĐC Comensoli nói.
Đức Tổng Giám Mục kết luận bằng cách nói rằng Giáo hội có thể giúp những người trẻ tuổi vun đắp mối quan hệ lành mạnh với công nghệ bằng cách thúc đẩy sự suy tư tâm linh và áp dụng các nhân đức chính - tiết độ, thận trọng, công bằng và kiên cường - vào các tương tác trực tuyến.
"Giáo hội có nhiều điều để cung cấp cho thế giới khi tìm cách tương tác tốt hơn với công nghệ. Một điều chúng ta có thể làm là tiếp tục cung cấp cho thế giới nơi yên tĩnh để chúng ta có thể chiêm nghiệm về trái tim của Chúa Kitô - chính Chúa Kitô đã kêu gọi chúng ta yêu thương người lân cận như chính mình", ngài giải thích.
‘Cố gắng thay đổi chuẩn mực xã hội’
Dany Elachi, một người cha Công Giáo có năm người con đến từ Sydney, đã đóng vai trò lớn trong việc vận động lệnh cấm mạng xã hội thông qua một liên minh gồm những phụ huynh quan tâm khác mà ông dẫn đầu có tên là Heads Up Alliance, một liên minh ủng hộ rằng cha mẹ nên trì hoãn việc cho con cái họ tiếp cận mạng xã hội. Ông đã làm chứng trước các nhà lập pháp Úc vào tháng 10 và nhiệt tình thúc giục họ hành động táo bạo để bảo vệ trẻ em khỏi những tác động có hại của việc tiếp xúc sớm với mạng xã hội.
Elachi nói với CNA rằng ban đầu phong trào của họ được hình thành như một phương tiện để tập hợp những phụ huynh Công Giáo có cùng chí hướng lại với nhau để ủng hộ việc trường học trở thành môi trường không có điện thoại thông minh và cũng để chống lại áp lực văn hóa của bạn bè khi các bậc phụ huynh cảm thấy họ phải cho con nhỏ của mình sử dụng điện thoại.
Phong trào của họ đã thu hút được sự chú ý khi ngày càng có nhiều phụ huynhts đã tìm kiếm một giải pháp thay thế cho quan niệm phổ biến về điện thoại thông minh trong khi cũng không muốn con cái họ bị cô lập mà không có lựa chọn nào để tương tác. Nhóm đã tìm cách xây dựng cho các gia đình và trẻ em những cách thay thế để xây dựng cộng đồng và kết nối.
Elachi ghi nhận cuốn sách "The Anxious Generation" của tác giả người Mỹ Jonathan Haidt đã khơi dậy các cuộc trò chuyện ở Úc về lệnh cấm mạng xã hội có thể xảy ra. Tuy nhiên, ông cho biết lệnh cấm "chưa bao giờ thực sự nằm trong tầm ngắm của chúng tôi; nó thậm chí không nằm trong danh sách mong muốn của chúng tôi".
"Một năm trước, nếu bạn nói với tôi rằng vào cuối năm 2024, Úc sẽ có luật nâng độ tuổi tối thiểu được sử dụng mạng xã hội lên 16, tôi sẽ không tin bạn", Elachi nói.
Khi được hỏi về thực tế thực sự của việc ngăn trẻ em Úc sử dụng mạng xã hội, Elachi cho biết trước khi luật có hiệu lực, các công ty truyền thông xã hội và nhà lập pháp sẽ tìm cách xác minh độ tuổi của người dùng "mà không xâm phạm quá nhiều đến quyền riêng tư".
Lệnh cấm mạng xã hội mới đã nhận được sự chỉ trích ở một số nơi, với những người chỉ trích đặt câu hỏi về cách chính xác mà các công ty truyền thông xã hội có thể xác minh độ tuổi của mọi người dùng mà không cần thực hiện các bước như sử dụng cơ sở dữ liệu ID quốc gia hoặc quét (scan) khuôn mặt của người dùng, cả hai đều khiến những người ủng hộ quyền riêng tư phải tạm dừng. Một "phương pháp mã hóa ẩn danh" đang được xem xét, theo đó điện thoại của người dùng sẽ chứa một "mã thông báo" ẩn danh đảm bảo với công ty truyền thông xã hội về độ tuổi của người dùng và không có gì khác.
Elachi cho biết bất kể quyết định nào được đưa ra trên mặt trận công nghệ, điều quan trọng đối với ông là bản thân luật tồn tại như một "ranh giới".
“Việc coi luật là biểu tượng, là khát vọng sẽ gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ tới các bậc phụ huynh và gia đình rằng bất cứ đứa trẻ nào sử dụng mạng xã hội ở độ tuổi 12, 13 hoặc 14 đều không phù hợp. Về cơ bản, chúng ta thực sự đang cố gắng thay đổi chuẩn mực xã hội xung quanh việc sử dụng mạng xã hội”, Elachi cho biết.
Ngoài ra, ông cho biết, ông hy vọng luật sẽ buộc hoặc ít nhất là khuyến khích các công ty mạng xã hội “phát triển các nền tảng không gây nghiện cho trẻ em, không bóc lột trẻ em”.
Elachi cho biết chính qua kinh nghiệm của bản thân với tư cách là một người cha đã khuất phục trước áp lực phải mua cho con gái nhỏ một chiếc điện thoại thông minh, ông nhận ra rằng mình “ngây thơ” khi mong đợi con mình “tự mình vượt qua sức mạnh” của mạng xã hội. Ông cho biết ông thường thấy con gái nhỏ nhắn nhắn tin cho bạn bè dưới chăn khi đáng lẽ cô bé phải ngủ.
“Điện thoại thông minh đang tạo ra khoảng trống trong đời sống tinh thần của trẻ em chúng ta. Đó là điều cuối cùng mà chúng làm vào ban đêm, [thay vì] đọc một lời cầu nguyện biết ơn trước khi đi ngủ… chúng ta đang mất đi khả năng ngồi yên, chúng ta đang mất đi khả năng suy gẫm… Bởi vì từng phút của mỗi ngày đều bị hút vào những tiện ích trong tay chúng ta,” Elachi nói.
“Tôi chỉ muốn khuyến khích các bậc cha mẹ hãy giữ vững lập trường, tìm kiếm cộng đồng, tạo ra một cộng đồng nếu họ phải làm vậy, với những bậc cha mẹ có cùng chí hướng khác trong trường học của họ, ở thị trấn hoặc vùng ngoại ô của họ, và giữ vững mối quan hệ đó. Không có quy tắc nào bắt buộc bạn phải khuất phục trước việc đưa điện thoại cho con mình khi con 10 tuổi. Chúng ta chỉ làm như vậy vì chúng ta cảm thấy áp lực khi mọi người khác làm như vậy.”
‘Cảm thức liên đới’
Jim Schroeder, một người Công Giáo và là nhà tâm lý học trẻ em có trụ sở tại Hoa Kỳ, nói với CNA rằng ông tin rằng Úc đang “đi đúng hướng” với lệnh cấm phương tiện truyền thông xã hội đối với trẻ em dưới 16 tuổi — một phản ứng quyết liệt nhưng có khả năng là cần thiết khi ngày càng có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy điện thoại thông minh và phương tiện truyền thông xã hội có thể gây hại như thế nào đối với não đang phát triển.
Tổng Y sĩ Hoa Kỳ Vivek Murthy đã nhiều lần nhấn mạnh đến những rủi ro sức khỏe do mạng xã hội gây ra, ban hành một khuyến cáo dài 25 trang vào năm 2023, trong đó ông thừa nhận cả những lợi ích tiềm tàng (như kết nối xã hội và thể hiện bản thân) và những tác hại đáng kể (bao gồm trầm cảm, lo âu và các vấn đề về hình ảnh cơ thể) liên quan đến việc sử dụng mạng xã hội.
Đồng tình với Elachi, Schroeder cho biết những luật như thế này gửi đi thông điệp về những gì xã hội coi trọng và có thể cung cấp một "lý do được chấp thuận" cho những bậc cha mẹ muốn hạn chế quyền truy cập của con mình vào thứ mà họ cho là có hại — mang lại cho cha mẹ "cảm thức liên đới... mà trước đây họ không có".
Schroeder cho biết nhiều bậc cha mẹ, dù là người Công Giáo hay không, có xu hướng tập trung sự chú ý của họ vào việc đảm bảo con cái họ không tiếp nhận nội dung có hại hoặc không phù hợp trực tuyến, đây là một mục tiêu tốt. Nhưng ông cho biết ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy việc sử dụng mạng xã hội, bất kể nội dung là gì, có thể gây hại cho sự phát triển thần kinh của trẻ em, đặc biệt là trong "giai đoạn phát triển não bộ diễn ra trước giữa độ tuổi 20".
Schroeder, một người cha của tám đứa con, khuyến nghị rằng các bậc cha mẹ nên ưu tiên sức khỏe toàn diện của trẻ em — thể chất, tâm lý, xã hội và tinh thần — hơn là sự tiện lợi và khả năng tiếp cận mà công nghệ mang lại. Và nếu điều đó có nghĩa là phải chờ đợi để mua cho con mình một chiếc điện thoại thông minh cho đến khi chúng 16 hoặc 18 tuổi, con cái của họ có thể sẽ không gặp nhiều khó khăn trong việc bắt kịp công nghệ mới nhất, ông cho biết.
“Mọi người, khi tôi hoặc những người khác nói và viết về điều này, có thể dễ dàng có nhận thức rằng chúng tôi hoàn toàn phản đối công nghệ. Và thực tế là điều đó hoàn toàn không đúng sự thật. Tôi sử dụng nó hàng ngày trong cuộc sống của mình và tôi nghĩ rằng nó có rất nhiều công dụng tuyệt vời”, Schroeder cho biết.
“Nhưng cho đến khi chúng ta, với tư cách là một xã hội, hiểu được khi nào, ở đâu và như thế nào chúng ta nên sử dụng nó, chúng ta phải thực sự cẩn thận về nơi chúng ta sẽ đến, bởi vì chúng ta đang mở ra rất nhiều thứ mà chúng ta thậm chí không muốn bắt đầu khám phá”.