Elise Ann Allen của Crux, ngày 9 tháng 1 năm 2025, tường trình rằng Trong bài phát biểu thường niên trước các nhà ngoại giao, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã lên án những gì ngài cho là sự gia tăng phổ biến của "tin giả", trong số những điều khác, ngài nói rằng những sự bóp méo cố ý như vậy kích động bầu không khí thù hận dẫn đến các hành động như âm mưu ám sát vào năm 2024 đối với Thủ tướng Robert Fico của Slovakia và Tổng thống đắc cử Donald Trump của Hoa Kỳ.
Trong bài phát biểu ngày 9 tháng 1, giáo hoàng than thở về "việc liên tục tạo ra và lan truyền tin giả", mà ngài cho biết, "làm méo mó sự thật nhưng cũng làm méo mó nhận thức".
“Hiện tượng này tạo ra những hình ảnh sai lệch về thực tại, một bầu không khí nghi ngờ kích động lòng căm thù, làm suy yếu cảm giác an toàn của mọi người và gây tổn hại đến sự chung sống dân sự và sự ổn định của toàn bộ các quốc gia”, ngài nói.
Để đạt được mục đích này, ngài chỉ ra các cuộc tấn công gần đây vào Fico và Trump, mà lễ nhậm chức sẽ diễn ra trong vòng chưa đầy hai tuần nữa, vào ngày 20 tháng 1.
Ngoài ra, Đức Phanxicô đã nêu bật một số thành tựu ngoại giao và thỏa thuận đạt được vào năm 2024, bao gồm việc gia hạn Thỏa thuận tạm thời giữa Tòa thánh và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa liên quan đến việc bổ nhiệm các Giám mục.
Lưu ý rằng thỏa thuận này đã được gia hạn trong bốn năm thay vì hai năm như thông lệ, ngài gọi đây là “dấu hiệu của mong muốn tiếp tục một cuộc đối thoại tôn trọng và mang tính xây dựng vì lợi ích của Giáo Hội Công Giáo trong nước và của toàn thể người dân Trung Quốc”.
Ngài cũng chỉ ra việc khai mạc Năm Thánh Hy Vọng năm 2025, cảm ơn chính quyền thành phố Rome đã tổ chức năm thánh và cảm ơn chính người dân Rome "vì sự kiên nhẫn mà họ đã thể hiện" trong bối cảnh bất tiện của nhiều dự án xây dựng đã xé nát thành phố và gây ra tình trạng tắc nghẽn giao thông.
Đức Phanxicô than thở rằng năm mới và năm thánh đã bắt đầu trong bối cảnh chiến tranh và các cuộc tấn công khủng bố mới, bao gồm cả những cuộc tấn công ở Magdeburg, Đức và New Orleans, và sự gia tăng căng thẳng xã hội và chính trị trên hoàn cầu.
Trong năm mới, ngoại giao có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hòa bình và đối thoại, ngài nói, phác thảo viễn kiến của mình về điều ngài gọi là "ngoại giao hy vọng" hoàn cầu, trong đó các nhà lãnh đạo chính trị theo đuổi lợi ích chung và ưu tiên cho người nghèo và người bị áp bức.
Ngài than thở rằng xã hội ngày càng tập trung vào sự giàu có và tăng trưởng vật chất, "thích thú cưng hơn trẻ em", và lên án những gì ngài cho là sự mất mát của sự thật trong bối cảnh mất đi lập luận hợp lý và ngày càng mất lòng tin vào những người có suy nghĩ khác.
“Những khuynh hướng này có thể được khuếch đại bởi các phương tiện truyền thông hiện đại và trí tuệ nhân tạo; chúng có thể bị lạm dụng để thao túng tâm trí vì mục đích kinh tế, chính trị và ý thức hệ”, ngài cảnh báo.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng cảnh cáo về những rủi ro của tiến bộ khoa học, mà ngài cho biết mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng gây ra sự phân cực gia tăng, hẹp hòi, lo lắng, cô lập và “đơn giản hóa thực tại”, đặc biệt là thông qua việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội và trò chơi trực tuyến, ngài nói.
Để đạt được mục đích này, ngài nhấn mạnh tầm quan trọng của “giáo dục hiểu biết về phương tiện truyền thông” trong việc thúc đẩy tư duy phê phán và sự phát triển của cá nhân.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của chủ nghĩa đa phương và nhu cầu tìm ra một ngôn ngữ chung để thông đạt trong bối cảnh quốc tế.
Ngài lên án những gì ngài cho là “nỗ lực thao túng các văn bản đa phương – bằng cách thay đổi ý nghĩa của các thuật ngữ hoặc đơn phương diễn giải lại nội dung của các hiệp ước nhân quyền – để thúc đẩy các hệ tư tưởng gây chia rẽ, chà đạp lên các giá trị và niềm tin của người dân là đặc biệt đáng lo ngại”.
“Nó đại diện cho một hình thức thực dân hóa ý thức hệ thực sự, cố gắng, theo các chương trình nghị sự được lên kế hoạch cẩn thận, nhằm nhổ tận gốc các truyền thống, lịch sử và mối liên kết tôn giáo của các dân tộc”, ngài nói, lên án những nỗ lực như vậy là một phần của “văn hóa triệt tiêu” đang phát triển trên hoàn cầu.
Điều này ảnh hưởng không cân xứng đến những người yếu đuối và dễ bị tổn thương, bao gồm cả trẻ chưa chào đời và người già, ngài nói, chỉ ra “điều gọi là ‘quyền phá thai’ trái ngược với quyền con người, đặc biệt là quyền được sống”.
“Mọi sự sống phải được bảo vệ, tại mọi thời điểm, từ khi thụ thai đến khi chết tự nhiên, bởi vì không có đứa trẻ nào là sai lầm hoặc có tội khi hiện hữu, cũng như không có người già hay người bệnh nào có thể bị tước mất hy vọng và bị loại bỏ”, ngài nói.
Đức Phanxicô chỉ ra điều mà ngài cho là sự bất lực ngày càng tăng của các tổ chức quốc tế trong việc giải quyết xung đột hiệu quả hoặc ứng phó với các thách thức đương thời, đã phân mảnh thành “các câu lạc bộ có cùng chí hướng” gồm những người chỉ nghĩ theo một cách.
Tuy nhiên, ngài đã ca ngợi những thành công ngoại giao gần đây, bao gồm việc nối lại các cuộc đàm phán xung quanh thỏa thuận hạt nhân Iran.
Đức Giáo Hoàng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng điều mà ngài gọi là “ngoại giao tha thứ”, có khả năng vượt qua hận thù và bạo lực và khôi phục hòa bình.
Trước thềm năm thánh, ngài đã lên tiếng hy vọng rằng 2025 sẽ mang lại những nỗ lực có ý nghĩa từ toàn bộ cộng đồng quốc tế để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine và Gaza, ủng hộ việc trả tự do cho các con tin Israel, đạt được giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột lâu đời giữa Israel và Palestine, và cứu trợ cho cuộc khủng hoảng nhân đạo 'đáng xấu hổ' ở Gaza.
Đức Phanxicô một lần nữa ủng hộ việc chấm dứt buôn bán vũ khí hoàn cầu và gọi chiến tranh là "thất bại" đối với tất cả những người có liên hệ, nói rằng sự tham gia của thường dân, đặc biệt là trẻ em, và việc phá hủy cơ sở hạ tầng "có nghĩa là giữa hai bên chỉ có cái ác mới nổi lên là kẻ chiến thắng".
"Chúng ta không thể chấp nhận việc ném bom dân thường hoặc tấn công các cơ sở hạ tầng cần thiết cho sự sống còn của họ", ngài nói. Chúng ta không thể chấp nhận rằng trẻ em đang chết cóng vì bệnh viện đã bị phá hủy hoặc mạng lưới năng lượng của một quốc gia đã bị tấn công".
Ngài chỉ trích cộng đồng quốc tế vì tuyên bố tôn trọng luật nhân đạo quốc tế trong khi không thực hiện luật này, bày tỏ hy vọng rằng năm thánh sẽ là cơ hội để "thực hiện các bước tích cực nhằm bảo đảm để các quyền bất khả xâm phạm của con người không bị hy sinh cho nhu cầu quân sự".
Chỉ ra nhiều cuộc xung đột đang diễn ra khắp Châu Phi và Myanmar, cũng như tình trạng bất ổn xã hội ở Trung Đông và Châu Mỹ, bao gồm Haiti, Venezuela và Nicaragua, ngài ủng hộ hòa bình và tôn trọng quyền tự do tôn giáo.
Vì mục đích này, Đức Giáo Hoàng Phanxicô lên án các cảm quan bài Do Thái đang gia tăng trên khắp thế giới cũng như cuộc đàn áp các Ki-tô hữu của các nhóm khủng bố ở Châu Á và Châu Phi, và những gì ngài mô tả là sự xúc phạm "kín đáo" đối với quyền tự do tôn giáo ở phương Tây thông qua các chuẩn mực pháp lý và thông lệ hành chính hạn chế quyền của những người có đức tin.
Đức Giáo Hoàng cũng kêu gọi chấm dứt lao động nô lệ, buôn người và buôn bán ma túy, đồng thời ủng hộ các điều kiện làm việc có phẩm giá và thúc đẩy việc làm có ý nghĩa, đặc biệt là đối với những người trẻ tuổi.
Ngài kêu gọi một "nền ngoại giao tự do" trong đó cộng đồng quốc tế cùng tham gia xóa bỏ "hoạt động thương mại kinh hoàng" của nạn buôn người và chăm sóc những người di cư, những người đặc biệt dễ bị bọn buôn người lợi dụng.
Cũng kêu gọi một "nền ngoại giao công lý", Đức Giáo Hoàng cho biết năm thánh là thời điểm lý tưởng "để thực thi công lý, xóa nợ và giảm nhẹ án tù cho các tù nhân".
Ngài nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt án tử hình “ở mọi quốc gia, vì ngày nay không có biện minh nào cho án tử hình trong số các công cụ có khả năng khôi phục công lý”, ngài nói rằng, “không có khoản nợ nào cho phép bất cứ ai, kể cả Nhà nước, đòi hỏi mạng sống của người khác”.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô kêu gọi nỗ lực lớn hơn để chống lại cuộc khủng hoảng khí hậu, và ngài ủng hộ việc xóa nợ, yêu cầu các quốc gia giàu có hơn xóa nợ cho các quốc gia nghèo hơn sẽ không bao giờ có thể trả được, do đó cho phép họ ưu tiên phát triển xã hội.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô kết thúc bài phát biểu của mình bằng cách bày tỏ hy vọng rằng đối với thế giới, năm 2025 sẽ “thực sự là một năm ân sủng, tràn đầy sự thật, lòng tha thứ, tự do, công lý và hòa bình!”